Hoe ga je om met schuldgevoel?
In de ziektewet zitten met mentale klachten is ontzettend ingewikkeld en gaat vaak gepaard met schuldgevoel. Daar zijn een paar hele duidelijke redenen voor.
- Je kunt de mentale klachten niet aan iemand zien
- Iemand met mentale klachten kan wel gewoon sommige dingen doen die niet zieke mensen ook kunnen
Dat zijn twee hele verwarrende dingen voor mensen die zelf niet ziek zijn. En heel eerlijk, voor mensen die zich niet zo goed kunnen inleven in een ander. En daar bestaan een heleboel mensen van. Mensen bekijken dingen vaak vanuit hun eigen perspectief en vormen dan, onbewust of bewust, een mening. Die mening voelt voor hen als waarheid, maar hoeft dat zeker niet altijd te zijn. In het geval van mentale ziekten klopt het meestal niet.
Met je mentale klachten buiten de deur
Als je net in de ziektewet zit wil je echt de deur niet uit, maar op een gegeven moment moet je wel. Het is goed om de sociale interactie weer aan te gaan, om de drukte van andere mensen op te zoeken. Dit betekent vaak dat jij met mensen af gaat spreken om een kopje koffie te drinken, of iets anders gezelligs te doen. Ik ging vaak met mijn moeder even de stad in, ergens lunchen, of een kopje koffie drinken.
Daar zit je dan, op een doordeweekse dag in een horeca gelegenheid, terwijl je collega’s hard aan het werk zijn. Als je dit kan doen, kan je dan niet ook werken? Dit schuldgevoel is heel erg ingewikkeld. Het antwoord is vrij simpel. Nee, samen met je moeder of een vriendin lunchen in een restaurantje in de stad wil niet zeggen dat je weer aan het werk kan. Dat ligt veel genuanceerder. Een vriendin of je moeder is heel wat anders dan je collega’s. Werk is heel wat anders dan een lunch.
Als je net in de ziektewet zit wil je echt de deur niet uit, maar op een gegeven moment moet je wel.
Mensen kijken vanuit hun eigen perspectief
Niet iedereen heeft even veel empathie en inlevingsvermogen. De kans is groot dat als je last hebt van sociale angst, je inlevingsvermogen er ook wel aardig is. Dat is niet bij alle mensen het geval. Helemaal klachten die je niet kunt zien zijn dan moeilijk in te schatten. Mijn manager vergeleek mijn mentale problemen schaamteloos en serieus met haar griep. Ik neem het haar niet kwalijk, ze weet niet beter.
Toch is dat wel iets wat je in moet gaan zien. Het is een eenzaam gevoel als je collega’s je niet begrijpen, maar jij bent je eigen expert, dus jij weet wat op dat moment goed en niet goed voor je is.
Daarbij hebben mensen een vooroordeel over mentale ziekten. Vooroordelen als ziek zijn is zwak, dan doe je niet goed genoeg je best, als je open deelt over mentale klachten zoek je aandacht, maar als je niet open bent over je mentale klachten, dan ben je niet echt ziek. Het zijn oordelen vanuit onwetendheid, soms vanuit angst voor het onbekende. Dit wakkert jouw schuldgevoel aan. Onthoud dit en het helpt je relativeren als mensen ongepast reageren op jouw ziekmelding.
De ziektewet is geen vrije tijd
Als je ziek bent heb je ineens een heleboel tijd over. Tijd waarin je niet werkt, vrije tijd zou je kunnen zeggen. Tijd waarin jij kunt kiezen wat je wil doen. In zekere zin kiezen, want er zijn ook een aantal dingen die je moet doen in de ziektewet. Dat zijn therapie volgen, rusten en voor jezelf zorgen. Deze drie dingen kosten je, vooral in het begin, al je tijd. Je hebt er bijna geen tijd genoeg voor. Deze tijd is er voor jou om te genezen, weer op te krabbelen. Daar doe je alles voor wat nodig is. Ook ‘leuke’ dingen.
De reden dat ik leuk tussen aanhalingstekens zet is omdat wat in de ogen van gezonde mensen leuke dingen kunnen zijn, voor mensen met psychische klachten een enorme opgave kunnen zijn. Een kopje koffie drinken met een vriendin kan betekenen dat je daarna drie dagen nodig hebt om bij te komen. Het is eerder een sociale test, om je voortgang te checken, dan gewoon iets leuks doen, of afleiding zoeken.
Schuldgevoel heeft een nuttige functie, als het je in laat zien wat je fout hebt gedaan, zodat je het kan herstellen, of de volgende keer anders kunt doen. Maar in deze situatie heb jij niks fout gedaan. Het leven is gelopen zoals het is gelopen en dat je uitgevallen bent, daar kun jij niks aan doen. Probeer daarom ook schuldgevoelens over situaties waar je geen invloed op hebt los te laten, hoe moeilijk dat ook is.
Heb jij je ook schuldig gevoeld in de ziektewet? Wat heb je er tegen gedaan?
Liefs,
Linda