Vijf voorbeelden van belemmerende overtuigingen die jouw groei in de weg staan

Welke overtuigingen belemmeren jouw persoonlijke groei? Soms kunnen we onszelf onbewust saboteren door vast te houden aan beperkende overtuigingen die onze groei belemmeren. In dit artikel ga ik dieper in op vijf voorbeelden van belemmerende overtuigingen die jouw groei in de weg kunnen staan. 

Op mijn opleiding Social Work leerde ik al over negatieve overtuigingen. Ik dacht dus dat ik wel wist wat het precies inhield. Maar het ontdekken van die diepliggende mening die ik had over mezelf en over mijn omgeving was nog niet zo eenvoudig.

Maar die overtuiging die je hebt over jezelf en de wereld, de manier waarop je naar jezelf en de wereld kijkt, spelen een hele grote rol in jouw sociale angstklachten. Die overtuigingen vormen samen het filter waardoor jij naar jezelf en de wereld om je heen kijkt. En hoe je het interpreteert! Het overwinnen van je belemmerende overtuigingen is daarom een belangrijk onderdeel in je herstelproces.

Maar dat betekent wel dat je eerst goed moet weten wat belemmerende overtuigingen zijn. Dat is de eerste stap in het aanpakken van je negatieve overtuigingen. In dit artikel leg ik jou uit wat belemmerende overtuigingen inhouden, wat de definitie en betekenis in en geef ik je een aantal voorbeelden van overtuigingen. Dit is wat je leest in het artikel:

1. Belemmerende overtuigingen – definitie
2. De wortels van jouw overtuigingen
3. De invloed van jouw overtuigingen
4. Voorbeelden belemmerende overtuigingen bij sociale angst
5. Lijst voorbeelden belemmerende overtuigingen
6. De impact van overtuigingen op je dagelijks leven
7. Manieren om belemmerende overtuigingen te overwinnen

Belemmerende overtuigingen - definitie

Om belemmerende overtuigingen te begrijpen is het van belang om de definitie van belemmerende overtuigingen te weten. Want wat zijn belemmerende overtuigingen nou precies? Naar mijn mening zijn ze in ieder geval de basis van jouw sociale angst stoornis. Het zijn die stemmetjes in je hoofd die je steeds weer bang maken en terug laten vallen op je beschermingsmechanismen.

Gedachtes als ‘ik kan dit beter niet doen, hier ben ik niet goed in’ of ‘laat ik maar niet zo overdrijven, daar hebben andere mensen last van’. Deze stemmetjes noemen we je belemmerende overtuigingen. Diepgewortelde, negatieve overtuigingen over jezelf en je omgeving.

De wortels van jouw overtuigingen

Je overtuigingen zijn jouw manier van denken. Deze overtuigingen ontstaan al in je vroege jeugd. Je leert ze van de mensen om je heen. Eerst je ouders en broertjes en zusjes, andere familie, maar later ook klasgenoten, docenten, mensen uit de buurt of uit een andere directe omgeving waar jij je geregeld bevindt.

Sommige overtuigingen komen gaan ook weer, omdat ze niet blijven hangen. Maar andere overtuigingen worden juist steeds hardnekkiger en bijten zich dieper vast in jouw mindset. Soms kunnen deze overtuigingen handig zijn, maar ze kunnen ook belemmerend zijn. Vaak ben je je helemaal niet zo bewust van je overtuigingen, tot je er echt bij stilstaat, bijvoorbeeld in therapie.

De invloed van jouw overtuigingen

Je neemt je overtuigingen automatisch voor waar aan. Je gelooft als vanzelfsprekend dat het nou eenmaal zo is. Het is het filter van waaruit je denkt en handelt. Dat betekent dus dat je overtuigingen een sterke invloed hebben op je gedrag. Ze geven je sturing. Alleen als deze overtuigingen negatief zijn, sturen ze je de verkeerde kant op. Ze beperken je in je dagelijks leven.

Daarbij is jouw brein altijd op zoek naar bewijs voor jouw gedachtes. Als dat negatieve gedachtes zijn zoekt het naar negatief bewijs, zodat je later tegen jezelf kunt zeggen: ‘Zie je wel, ik had gelijk.’ Dat klopt dus niet. Want als je negatieve gedachtes hebt gaat je brein op zoek naar bewijs voor deze gedachtes. En dan gebeurt uiteindelijk hetzelfde, je brein vindt bewijs voor die positieve gedachtes!

Dat maakt de invloed van belemmerende overtuigingen groot, maar de invloed van positieve gedachtes is net zo groot. Die negatieve overtuigingen kun je dus ombuigen en constructief veranderen. Het vergt alleen inzet, geduld en herhaling,

Maar let op! Je kunt ook verstopte belemmerende overtuigingen hebben. Je denkt dat het positieve gedachtes zijn, maar er schuilt angst achter. Wees er dus goed van op de hoogte dat je overtuigingen nog meer invloed hebben dan je denkt.

Voorbeelden overtuigingen bij sociale angst

Belemmerende overtuigingen zijn voor iedereen persoonlijk, maar bij sociale angst vindt er soms nog wel wat overlap plaats. Hoe de exacte invulling van deze belemmerende overtuigingen is, verschilt voor iedereen, maar mensen met sociale angst zullen zich waarschijnlijk allemaal wel herkennen in deze belemmerende overtuigingen:

Het is ten slotte de belangrijkste in de symptomen van sociale angst, omdat het zo diepgeworteld zit. Daarom deel ik nu een belemmerende overtuigingen lijst met je, zodat je wat inzicht kunt krijgen in wat die overtuigingen nou precies zijn bij sociale angst.

Ik mag geen fouten maken

Het is zo hardnekkig om te denken dat je geen fouten mag maken. Ook ik heb deze negatieve overtuiging lang gehad. Ergens had ik het onbehaaglijke gevoel dat ik alles gelijk moest kunnen en begrijpen. Dat mijn onkunde een last was voor de mensen om me heen.

Dat gebeurde al in de les op school, tijdens mijn studie en later ook in mijn werk als klantadviseur en coach. Ergens wist ik wel dat ik fouten mocht maken en dat mensen niet perfect zijn. Ik hoorde het ook vaak van mijn teamleider, maar toch was ik er diep van binnen niet van overtuigd. Ik was overtuigd dat ik geen fouten mocht maken.

Fouten maken is voor mensen met sociale angst heel erg spannend. De kans dat je op dat moment kritiek, feedback of een oordeel krijgt wordt een stuk groter als je fouten maakt. En angst is een ontzettend slechte raadgever. Doordat je bang bent voor het oordeel of kritiek ga je keihard je best doen om dit te voorkomen en geen fouten te maken.

Dit resulteert er vaak in dat je geen hulp durft te vragen of uitleg als je iets niet begrijpt. Je blijft het op je eigen houtje doen, tenminste, als het lukt. Als je de overtuiging hebt dat je geen fouten mag maken vind je het vaak ook moeilijk om überhaupt iets af te maken. Zolang je iets niet afmaakt kan het ook niet fout gaan, toch?

Ik ben niet mooi genoeg

Ik ben niet mooi genoeg kan ook zijn: ik ben lelijk, ik ben niet hip genoeg, ik draag niet de juiste kleding. Gedachten als deze zitten vaak heel diep en dit gevoel komt vaak naar boven in context of vergelijking met andere mensen.

Het is een gevoel dat je kan krijgen door bijvoorbeeld Instagram, als je al die modemeisjes ziet die er allemaal zo slank, trendy en succesvol uitzien.

Maar we zijn niet allemaal hetzelfde. Iedereen is mooi op zijn of haar eigen unieke manier. Daarom vallen we ook allemaal op andere mensen en zijn er zoveel kledingwinkels en keuze. Er is niet één figuur wat het mooiste is, of één kledingstijl die het beste is.

Je mag jezelf knap en mooi vinden, ook als je niet voldoet aan het cliché schoonheidsideaal. Dat is niet arrogant, het is juist liefdevol naar jezelf! Van jezelf houden is het beste wat je voor jezelf en je omgeving kan doen.

Kijk elke dag even naar jezelf en zie wat er mooi is aan jezelf. Ik heb mooie ogen. Of ik zie er fantastisch uit in deze outfit! Draai je belemmerende overtuiging ik ben niet mooi genoeg om naar ik ben prachtig! En leer elke dag wat meer van jezelf te houden.

Ik ben te veel

Je te veel voelen is een heel zwaar gevoel. Dat kan ik weten, want ik heb me ontzettend lang zo gevoeld. Ik kan soms best wel aanwezig zijn. Ook kan ik fel en gepassioneerd vertellen.

Dat is niet voor iedereen. Op een of andere manier was ik omringd door mensen die me het gevoel gaven dat ik mezelf in moest houden. Dat ik een soort olifant in een porseleinkast was en daardoor was ik enorm op mijn hoede.

Het gevoel van teveel zijn laat je focussen op jouw gedrag in context met de mensen om je heen. Je bent de hele tijd bezig met hoe anderen op je reageren en hoe jij je gedraagt. Dat klinkt misschien onschuldig, maar dat is het niet. Het heeft me in een hokje geduwd, waardoor ik lang niet helemaal mezelf kon zijn.

Ik wist op dat moment helemaal nog niet zo goed wie ik was, waar ik trots op was en welke mensen bij mij pasten. Door mijn eigen overtuigingen en gedrag had ik mensen om me heen verzameld die mijn overtuigingen niet minder maakten, eerder meer.

Pas toen ik in de ziektewet kwam, ontstond er steeds meer ruimte om mezelf te leren kennen en van mezelf te leren houden. Ik nam afscheid van de mensen die me teveel vonden en vond vrienden die mij precies genoeg vonden! Mensen die me het gevoel gaven dat ik er mag zijn en dat ik geliefd ben. Vervang jouw belemmerende gedachte voor deze mooie, positieve gedachten!

Iedereen moet mij aardig vinden

Het is zo ontzettend vermoeiend om de overtuiging te hebben dat iedereen je aardig moet vinden. Maar het is er wel een waar waarschijnlijk ontzettend veel mensen zich in herkennen. Ergens weten we allemaal wel dat we n iet met iedereen vriendjes kunnen zijn, maar toch streven we hier vaak wel naar. We willen graag leuk en aardig gevonden worden. Maar het is een onmogelijk streven wat eigenlijk alleen maar kan resulteren en teleurstelling.

Door deze belemmerende overtuiging vind je het vaak lastig te verkroppen als iemand niet zo’n klik met je heeft of je niet mag. Je wordt er onzeker van en voelt je hierdoor steeds minder blij met jezelf. En dat zorgt er weer voor dat je gaat twijfelen aan jezelf en of mensen je wel aardig vinden.

Daarnaast zorgt deze overtuiging voor people-pleasen, ook wel te aardig zijn voor anderen zodat zij hopelijk hetzelfde bij je terug doen. Je zegt bijvoorbeeld altijd ja, of je staat altijd voor een ander klaar, in de hoop dat zij ook met jou meegaan en je helpen als het nodig is. Dat werkt alleen vaak niet zo. Je kunt andere mensen namelijk niet beïnvloeden en controle over hen houden.

Het kost je vooral een heleboel energie om deze overtuiging in stand te houden. Energie die je veel beter in jezelf kan steken, of in de mensen die jou al aardig vinden. De wereld is veel te groot om met iedereen door een deur te kunnen. En dat is oké. Probeer deze overtuiging te vervangen met: ik ben een waardevol/leuk/lief mensen, wat andere mensen ook van mij denken.

Wist je dat te aardig zijn eigenlijk hele vervelende situaties met zich meebrengt? In dit artikel leg ik je uit wat de gevolgen zijn van te aardig zijn.

Ik ben niet slim genoeg

Denken dat je niet slim genoeg bent is veel voorkomend bij sociale angst. Het wil niet zeggen dat jij denkt dat je dom bent, alleen heb je wel moeite om je te focussen en concentreren op ingewikkelde dingen die jouw aandacht vergen.

Dat komt omdat sociale angst invloed heeft op jouw cognitieve vaardigheden.

Je cognitieve vaardigheden zijn die dingen die jou helpen om informatie te begrijpen, verkennen en er mee om te gaan. Het gaat dan om bijvoorbeeld om jouw concentratie en focus.

Je bent dus echt niet dom, of niet slim genoeg, je hebt moeite met groeien omdat er andere problemen in de weg staan.

Je bent zoveel bezig met je omgeving en met de ander dat je jezelf de ruimte ontneemt om dingen in je op te nemen. Het is bijvoorbeeld lastig om een gesprek te volgen of je focus te houden op een vergadering.

Doordat je dingen mist én waarschijnlijk niet durft te vragen waar het nou over ging, ga je steeds minder van jezelf laten horen en voel je je steeds dommer.

Mijn ervaring met ‘ik ben niet slim genoeg’

Zelf heb ik ook ervaren hoe het is om je niet slim genoeg te voelen. In mijn werk als coach moest ik dagelijks overleggen met mijn collega coaches en teamleider. Vaak gingen deze vergaderingen van hot naar her en wilde iedereen wat zeggen en wat toevoegen. Dat kon ik helemaal niet goed bijhouden en ik merkte dat ik snel afdwaalde tijdens deze vergaderingen.

Toen ik dit aangegeven heb mij mijn collega’s werd er vanaf dat moment rekening met me gehouden. Maar de manier waarop er rekening met me werd gehouden bevestigde alleen maar mijn gevoel dat ik niet slim genoeg was. Vooral in het begin van de vergadering werd er vaak gestopt en aan me gevraagd of het niet te snel voor me ging. Of ze wat langzamer moesten voor mij.

De manier waarop er rekening met me gehouden werd was niet wat ik gehoopt had. Het feit dat ik langzamer was dan de rest werd steeds weer benadrukt. Het gaf me geen ondersteunend gevoel, maar maakte me alleen maar meer onzeker. Het hield mijn overtuiging in stand.

Als je denkt dat je niet slim genoeg bent, ga je je daar op den duur naar gedragen. Je wordt stiller en laat minder van je horen. En dat terwijl je best wel weet dat je meer kunt! Probeer deze overtuiging daarom om te buigen naar: ik ben slim en mijn mening en bijdrage is belangrijk. 

Belemmerende overtuigingen aanpakken

Belemmerende overtuigingen kun je aanpakken door ze om te buigen naar helpende, positieve overtuigingen en gedachten. Dit is niet iets wat je gelijk onder de knie hebt, maar stap voor stap kunt oefenen. Je overtuigingen zijn hardnekkig en je hersenen hebben tijd nodig om deze gedachten aan te pakken en te veranderen. Je kunt je overtuigingen en je sociale angst leren kennen door te journalen

Cognitieve gedragstherapie helpt je om jouw belemmerende overtuigingen op te sporen, om te denken en die negatieve gedachtes om te buigen naar positieve gedachtes, zodat je die belemmerende overtuigingen kan loslaten.

Tijdens mijn cognitieve gedragstherapie heb ik mijn belemmerende overtuigingen lijst ontdekt en geanalyseerd, zodat ik ze kon ombuigen naar positieve gedachten. Ja, ik zeg lijst, want het waren er echt een heleboel! Uiteindelijk leerde ik meer realistisch te kijken naar de buitenwereld en zo mijn gedachten te veranderen.

Mijn therapeut daagde mijn belemmerende gedachten uit en hielp me om deze te vervangen voor positieve, helpende gedachten. En in de tijd tussen therapie werkte ik aan het me eigen maken van die positieve gedachtes, door middel van positieve affirmaties.

Ben jij op zoek naar een manier om jouw belemmerende overtuigingen te overwinnen? Ik schreef een complete gids hoe je dat kan doen. Je leest het hier.

Negatieve overtuigingen oplossen met positieve affirmaties

Tegenover je belemmerende overtuigingen kun je positieve affirmaties zetten. Positieve affirmaties zijn zinnetjes over jezelf, waarin je beschrijft hoe jij zou willen dat de realiteit was. De positieve affirmatie die je tegenover ik mag geen fouten maken kan zetten is ik mag fouten maken.

Positieve affirmaties kunnen over van alles gaan, over hoe jij jezelf zou willen zien, over je werk, je gezondheid of je relaties. Door de affirmatie regelmatig te herhalen beginnen je hersenen te geloven dat het ook echt zo word. Je gaat gedrag vertonen die past bij hoe jij wil of wat je wil hebben.

Eigenlijk is het eenvoudig. Je daagt je belemmerende overtuigingen uit en vervangt ze voor positieve, constructieve gedachten. Hierdoor word jij die negatieve gedachten de baas. Het enige wat je nodig hebt is aandacht, bewustwording en concentratie. Je leert het niet in 5 minuten, maar je moet het een hele tijd blijven herhalen.

Positieve affirmaties maken kan soms even een klusje zijn. Daarom heb ik uitgelegd wat affirmaties zijn en hoe je ze kan maken in dit artikel.

Wat zijn belemmerende overtuigingen? Een samenvatting

In dit artikel heb je ontdekt dat belemmerende overtuigingen diepgewortelde negatieve gedachten zijn over onszelf en de wereld om ons heen. Ze vormen de basis van sociale angstklachten en beïnvloeden hoe we denken en handelen. Deze overtuigingen ontstaan vaak in je vroege jeugd en worden versterkt door je omgeving.

Vijf voorbeelden van   belemmerende overtuigingen  bij sociale angst zijn:

1. ‘Ik mag geen fouten maken.’
2. ‘Ik ben niet mooi genoeg.’
3. ‘Ik ben te veel.’
4. ‘Iedereen moet mij aardig vinden.’
5. ‘Ik  ben niet slim genoeg.’

Het goede nieuws is dat je deze belemmerende overtuigingen kunt aanpakken en ombuigen naar positieve gedachten door middel van cognitieve gedragstherapie, dagboek schrijven en positieve affirmaties. Het kost tijd en inzet, maar het is zeker mogelijk om deze niet helpende overtuigingen te overwinnen.

Wat is jouw hardnekkigste belemmerende overtuiging?

Liefs,

Linda