Beschermingsmechanismen

Om jezelf te beschermen in sociale situaties heb je een soort veiligheidsgedrag voor jezelf gecreëerd. Dit noemen we ook wel beschermingsmechanismen. Je hebt patronen ontwikkelt om jezelf te beschermen tegen de mensen om je heen. Tegen het ‘gevaar’. Deze trucjes helpen jou om de tijd door te komen en eventueel gevaar te omzeilen. Je houdt bijvoorbeeld je telefoon altijd bij je, omdat je dan altijd terug kan vallen op doen alsof je druk aan het typen bent. Of je houdt je hand voor je mond als je praat uit bescherming voor.. ja, voor wat eigenlijk?

Deze trucjes heten beschermingsmechanismen. Ze zijn er in allerlei verschillende soorten en maten. Beschermingsmechanismen geven je het idee van een veilig gevoel in sociale situaties. Op de korte termijn helpt een beschermingsmechanisme. Doordat jij je telefoon pakt vermijd je dat iemand tegen je gaat praten en er iets ongemakkelijks gebeurt.

Beschermingsmechanismen lijken je op de korte termijn te helpen om je veiliger te voelen, maar op de lange termijn helpt het juist helemaal niet. Beschermingsmechanismen weerhouden je ervan om je angsten echt onder ogen te komen en uit te dagen.

Eigenlijk is een beschermingsmechanisme een kleine vermijding of ontsnapping binnen een sociale situatie. Op het moment dat je jouw beschermingsmechanisme inzet zodat je geen gevaar loopt, daag jij je angsten niet uit. Je blijft er juist bij weg.

Het betekent dat als er een volgende keer weer zo’n situatie voordoet je nog steeds even bang zal zijn, of misschien nog wel banger. De drempel wordt alleen maar hoger hoe langer je de situatie uit de weg gaat.

Als de angst die je had door het beschermingsmechanisme wordt tegengehouden ben je dankbaar voor het beschermingsmechanisme. Het geeft veiligheid en helpt om de angst te vermijden, dus het werkt.

Je hebt niet in de gaten dat je beschermingsmechanisme juist jouw angst in stand houdt, maar ziet het juist andersom. En dat maakt je steeds meer afhankelijk van het beschermingsmechanisme. Tot je het gevoel hebt dat je niet meer zonder kan.

De waarheid is dat zonder het beschermingsmechanisme de angst misschien ook helemaal niet was uitgekomen. Alleen dat ontdek je niet als je blijft vasthouden aan het beschermingsmechanisme. Dus de angst blijft in stand.

Door je beschermingsmechanismen ben je heel erg met jezelf bezig. Je bent aan het analyseren wat je doet, hoe je het doet, welke gedachtes je hebt. Dit kan ontzettend afleidend zijn. Als je alleen maar op jezelf gericht bent neemt dit de aandacht weg bij de taak waar je mee bezig was.

Je kan bijvoorbeeld niet meer goed een gesprek voeren, omdat je veel te druk met jezelf bezig bent. Het is moeilijk om echt deel te nemen aan een gesprek met de andere mensen als je steeds bezig bent met hoe je doet en hoe je overkomt.

Je beschermingsmechanisme is om alles goed in de gaten te houden en jezelf niet voor schut te zetten, maar doordat je geen focus meer hebt op de wereld om je heen zorgt er juist voor dat je er niet bij bent en dan ineens niet weet wat je moet doen, omdat je het niet gehoord hebt.

Voorbeelden van beschermingsmechanismen

1. Altijd oordopjes of een koptelefoon met muziek op in het openbaar;
2. Alcohol drinken voor meer zelfvertrouwen in sociale situaties;
3. De menukaart van het restaurant waar je gaat eten van tevoren doornemen om te voorkomen dat je daar niet kan beslissen;
4. Op je telefoon kijken om bezig te lijken;
5. De hele tijd bij dezelfde persoon blijven plakken als je ergens in het openbaar bent;
6. Geen oogcontact maken;
7. Alcohol drinken;
8. Een koptelefoon dragen in het openbaar;
9. Plannen afzeggen met een smoes, omdat je bang bent dat je anders overgehaald wordt om toch te komen
10. Je mond bedekken met je handen als je praat;