Te streng voor jezelf zijn - herken nu de 5 signalen

Te streng voor jezelf zijn, als je last hebt van sociale angst, dan zul je dit zeker herkennen. Een van de belangrijkste dingen die ik leerde met betrekking tot mijn sociale angst was dat ik veel milder mocht worden naar mezelf en naar de buitenwereld. 

Jarenlang was ik super streng geweest voor mezelf. Ik was vaak teleurgesteld in mezelf en kon lang doorlopen met de last van een fout die ik gemaakt had. Voor mij voelde dat als doodnormaal,  ik had dit al zoveel jaren dat ik dacht dat iedereen het had. Toen ik leerde over mildheid ontdekte ik pas hoe streng ik voor mezelf geweest was. Veel te streng. En dat had me niet verder geholpen, maar juist alleen maar belemmerd. Terwijl ik dacht dat het juist zinvol was. 

Die schop onder mijn kont, het teleurgesteld zijn in mezelf. Maar ik werd er alleen maar kleiner en kleiner door. Als je te streng voor jezelf bent ben je heel druk bezig om jezelf, je gedrag en je prestaties te veroordelen. Het lijkt nooit goed genoeg. En dat is best wel vermoeiend. 

Het is veel constructiever om wat liever en milder voor jezelf te zijn. Om jezelf in je kracht te zetten en te geloven in jezelf. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Eerst is het van groot belang dat je de signalen herkent die je laten zien dat je te streng voor jezelf bent. In dit artikel bespreek ik de volgende signalen met je:

• Je legt de lat mijlenver omhoog
• Je hebt begrip voor een ander, maar niet voor jezelf
• Als iemand vervelend tegen je doet, betrek je het op jezelf
• Je bent eigenlijk nooit tevreden over jezelf
• Je trekt kritiek erg persoonlijk aan
• Zelf heb je grote moeite om kritiek te geven

Waarom ben je te streng voor jezelf?

We leven in een wereld die draait op presteren, groeien en materialistische bezittingen. Via social media laten mensen kleine stukjes zien van hun fantastische leven en dat maakt onzeker.

We zijn opgegroeid in een cultuur die zegt: als je maar hard werkt, dan krijg je het wel voor elkaar. En als dat dus even niet lukt, dan word je heel snel te streng voor jezelf.

Vooral millenials zijn vaak erg streng voor zichzelf. Onze ouders zijn opgegroeid na de oorlog in een tijd dat alles steeds beter en beter werd.

Het ging goed in Nederland en er was nog niet zoveel aandacht voor kwetsbaarheid. Veel millenials hebben dat gebrek aan begrip voor kwetsbaarheid dan ook in hun jeugd meegekregen.

Ouders waren strenger, er lag meer nadruk op wat fout ging en minder op wat goed ging. Die strengheid neem je vaak mee als je volwassen wordt. Je moet doorgaan, hard werken en niet te veel zeuren.

Want je hebt het idee dat jouw kwetsbaarheid zeuren is. Door te streng voor jezelf te zijn hoop je te bereiken dat je minder wordt afgewezen door je omgeving.

Je probeert ergens om toch nog dat gevoel te krijgen dat je wel goed genoeg bent en dat je gewaardeerd wordt.

Dat je eigenlijk al best gewaardeerd wordt om wie je bent, inclusief je negatieve kanten en je fouten, dat zie je niet zo goed meer, doordat je veel te streng voor jezelf bent.

Sociale angst is dus ergens ook aangeleerd gedrag. Of is het toch erfelijk?

Ik schreef er een artikel over: is sociale angst erfelijk of aangeleerd?

Te streng voor jezelf - je legt de lat mijlenver omhoog

Het is goed om te streven naar een zo goed  mogelijk resultaat, maar je kunt niet altijd opperbest presteren. Als je altijd maar bezig bent om zo perfect mogelijk te presteren dan zul je op een gegeven moment omvallen. Ik legde de lat voor mezelf ook ontzettend hoog. Zo hoog dat ik niet meer concreet kon zien wat ik zou moeten bereiken om tevreden te zijn. En daardoor was ik eigenlijk continu teleurgesteld in mezelf.

Ik had het gevoel dat ik chronisch onder de maat presteerde. En dat was niet een heel lekker gevoel. Als je de lat zo verschrikkelijk hoog legt dat je hem niet meer kunt zien dan kun je jezelf alleen nog maar teleurstellen. Je hebt het idee dat je perfect moet zijn, terwijl je omgeving met een veel minder resultaat al dik tevreden is.

Leg de lat juist eens heel erg laag en vier dat kleine succesje. Ga ervaren hoe het voelt als je blij bent met iets wat je behaald hebt, in plaats van te balen als je jouw grote doel weer eens niet gehaald hebt. Doe dit bijvoorbeeld door middel van sociale angst exposure oefeningen. Je zult merken dat het steeds wat beter gaat om die lat omlaag te leggen en te genieten van je successen.

Steeds teleurgesteld zijn in jezelf getuigd van een laag zelfbeeld. Zo herken en overwin jij een laag zelfbeeld.

Je hebt begrip voor een ander, maar niet voor jezelf

Daar waar je veel te streng voor jezelf bent, lukt het dan weer wel om begrip op te brengen voor de fouten van anderen. Bij anderen kan het gebeuren als ze een fout maken, waarom kan dat dan niet voor jezelf? Je meet hierin met twee maten. Voor jezelf heel streng, voor de ander juist heel coulant. Dit is ook wel een duidelijk symptoom van sociale angst.

Je zet de ander op een voetstuk, diegene is beter dan jij bent. Zelfs als diegene fouten maakt. Maar voor jezelf laat je geen enkele ruimte voor fouten en als je dan toch een fout maakt, dan straf je jezelf en ben je veel te streng voor jezelf.

Dit overduidelijke sociale angstsymptoom kent nog een andere oorzaak, die in jouw verleden ligt, namelijk emotionele verwaarlozing. De invloed van emotionele verwaarlozing in je jeugd is zo sterk dat je in je volwassen leven tegen dit soort gevoelens aan loopt.

Een laag zelfbeeld is een van de cognitieve symptomen van sociale angst. Wil jij echt alle ins en outs weten over sociale angst? Lees dan het artikel 'heb ik een sociale angststoornis? De complete gids'

Als iemand vervelend tegen je doet, betrek je dat op jezelf

Het overkomt de beste wel eens. Je collega is met zijn verkeerde been uit bed gestapt en snauwt tegen je. Een vriendin die niet op je appjes reageert. En het enige wat je kan denken is: wat heb ik verkeerd gedaan? In je hoofd ga je al je stappen na die je in het verleden gezet hebt, zoekend naar bewijs dat het aan jou ligt dat de ander zo tegen je doet.

Maar er zijn een heleboel andere redenen waarom andere mensen doen wat ze doen. Ze kunnen slecht in hun vel zitten, druk zijn met andere dingen en noem maar op. Hoe minder jij je aantrekt van het vervelende gedrag van een ander, hoe beter je mild naar jezelf kunt zijn. Jij bent geen slecht mens, je bent waardevol. En ja, het kan zijn dat iemand je niet zo mag.

Je kan niet met iedereen vriendjes zijn. Maar dat betekent niet dat er iets mis is met jou. Het betekent eerder dat deze persoon niet de juiste match is voor jou. Dat er mensen zijn die beter bij je passen. Dit is een vorm van negatieve zelfpraat die we personaliseren noemen.

Negatieve zelfpraat, wat is dat precies? Lees het in negatieve zelfpraat, ontdek de 5 voornaamste soorten

Je bent eigenlijk nooit tevreden met jezelf

Vergelijken met anderen, dat doen we heel veel. En het gras lijkt altijd groener aan de overkant. Het kan er aan bijdragen dat jij eigenlijk nooit tevreden bent over jezelf. Je kijkt vooral omhoog, naar alles wat je nog niet bereikt hebt, in plaats van dat je ziet wat je wel bereikt hebt. Maar een ander zal dit misschien precies andersom zien.

Het kan zijn dat een goede vriend of vriendin juist tegen je opkijkt om dingen die jij al hebt bereikt in je leven. Praat er eens met ze over, hoe zij naar jou kijken. Als je zelf niet zo gelooft in je eigen kunnen is het soms fijn om te leunen op het geloof van andere mensen in jou. Je kunt er dan op vertrouwen dat zij jou goed genoeg vinden en dat, ondanks dat jij dit zelf niet voelt, je er op mag vertrouwen dat dat de waarheid is.

En niet dat rottige stemmetje in je eigen hoofd die je naar beneden haalt. Om te oefenen met blijer te zijn met wat je hebt is het goed om elke dag dankbaarheid uit te spreken. Ook al is het maar om iets kleins. Het helpt je om meer tevreden te zijn met wat je hebt.

Om tevredener over jezelf te worden kun je heel goed positieve affirmaties gebruiken. Een van de meest handige sociale angst oefeningen die er zijn! Dit zijn kleine positief geformuleerde zinnetjes die jouw brein laten geloven dat jouw verlangen al zo is. En zo groei je langzaamaan naar dit doel toe. Affirmaties herhalen helpt je om van affirmaties een gewoonte te maken. Daardoor praat je automatisch positiever tegen jezelf en zul je echt meer tevreden over jezelf worden.

Je trekt kritiek erg persoonlijk aan

Kritiek krijgen is nooit leuk. Maar wat als je je wangen rood voelt worden en de tranen achter je ogen prikken op het moment dat je kritiek krijgt? Dan trek je de kritiek veel te persoonlijk aan. Je vindt het lastig om de kritiek klein te houden, alleen over de situatie op dat moment. Vaak komt er een gevoel bij van schaamte, het gevoel dat jij als persoon slecht bent, in plaats van dat je gewoon een fout hebt gemaakt, of iemand hebt gekwetst zonder dat je dit expres wilde doen.

En toch voel je je schuldig en schaam jij je voor de feedback die je gekregen hebt. Maar wat je doet en wie je bent zijn twee totaal verschillende dingen. Als je ergens kritiek op krijgt gaat dat over jouw handelen, niet over wie jij als persoon bent. Iedereen kan een fout maken, je bent niet die fout. Probeer daarom altijd een splitsing te maken tussen je handelen en je identiteit.

Zelf heb je grote moeite met kritiek geven

Omdat je zo ontzettend streng voor jezelf bent en kritisch naar jezelf kijkt, vind je het vaak lastig om iemand anders ergens op aan te spreken. Je hebt niet zo’n hoge pet op van jezelf, dus met dat er kritiek in je opkomt, gaat dat stemmetje in je hoofd met je aan de haal. Heb je wel gelijk? Is de feedback die je wil geven terecht? Weet diegene wel wat ik van hem of haar verwacht?

Hier komt sociale angst ook duidelijk om de hoek, want je twijfelt aan je eigen kunnen en zet de ander op een voetstuk. Maar je mag echt soms kritiek leveren op iemand. Je mag iemand aanspreken op zijn gedrag als je er last van hebt. Dat doen heel veel mensen. Hoe milder je voor jezelf wordt, hoe beter je, ook op een milde manier, feedback of kritiek kan geven op anderen.

Te streng voor jezelf - tot slot

Je kan niet van het ene op het andere moment niet meer streng voor jezelf zijn. Dat gaat in kleine stapjes. Je kunt wel stap voor stap oefenen om niet meer te streng voor jezelf te zijn en sociale druk loslaten. Het eerste wat je daar voor moet doen is het herkennen van die momenten waarop jouw innerlijke criticus zich laat zien.

Schrijf bijvoorbeeld eens aan het einde van de dag op wanneer jij perfectionistisch werd en het gevoel had dat je te streng voor jezelf begon te worden. Let eens op wat je tegen jezelf zegt, hoe negatief je bent tegen jezelf. Als je dit begint te herkennen van jezelf kun je mild terugpraten tegen die strenge stem. Je bent niet te streng voor jezelf uit slechte bedoelingen.

Ergens heb je echt de overtuiging dat streng voor jezelf zijn jou verder helpt. Helaas doet het dat niet. Wees daarom mild voor die innerlijke criticus. Ze heeft echt het beste met je voor! Reageer mild op die negatieve gedachtes. Stel dat je mega teleurgesteld in jezelf bent, omdat je die lat niet gehaald hebt, wees dan als een moeder die een kind troost.

Zeg tegen die teleurstelling dat dat niet hoeft. Dat je trots op jezelf mag zijn, ook als je fouten maakt of iets niet haalt. Door mild te reageren op jouw kritische stem leer je steeds meer om liefdevol naar jezelf te zijn. En dat zal steeds fijner gaan voelen, omdat je minder stress en spanning hebt. Hoe meer je oefent met positief reageren op jouw innerlijke criticus, hoe minder de strenge gedachtes zullen terugkomen.

Je vervangt ze langzaamaan voor positieve gedachtes. Welk signaal van te streng voor jezelf zijn herken jij bij jezelf?

Liefs,

Linda

Laatst bijgewerkt op 28-02-2024