EMDR therapie. Wat is het en hoe werkt het?

Om een aantal traumatische gebeurtenissen uit mijn verleden te behandelen heb ik EMDR therapie gehad. EMDR therapie is een praktische, wetenschappelijke therapie die je helpt om trauma’s te verwerken en angstgevoelens te verminderen. De eerste keer dat ik EMDR therapie onderging was een heftige ervaring. Het voelde heel anders, veel dieper dan de normale therapie. Dit was anders dan gewoon praten. 

Ik herinner me dat de tranen over mijn wangen stroomden. Anders dan normaal, alsof ik het niet kon stoppen. Alsof alle pijn eruit kwam. Zo had ik nooit eerder gehuild. Het voelde daarna alsof ik keihard gesport had. Ik voelde me moe en een beetje van de wereld. Maar ik voelde ook dat het mijn diepe pijn echt minder had gemaakt. 

Al tijdens de sessie voelde ik dat. Maar wat is EMDR therapie nou precies en hoe werkt het? Dat heb ik voor je uitgezocht en deel ik met je in dit artikel. Ik bespreek het volgende met je:

• Wat betekent EMDR?
• Hoe werkt EMDR therapie?
• Wat gebeurt er met EMDR therapie?
• Mijn ervaring met EMDR
• EMDR therapie kun je niet goed of fout doen
• Voor wie is EMDR therapie bedoelt?
• EMDR therapie bij sociale angst
• Heeft EMDR therapie ook nadelen?

Wat betekent EMDR therapie?

De afkorting EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, wat in het Nederlands desensibilisatie en opwekking van oogbewegingen betekent.

Het is een vorm van therapie die sterk verschilt van traditionele gesprekstherapie en maakt gebruik van een geprotocolleerde methode om traumatische herinneringen te verwerken.

In het Nederlands betekent dit desensibilisatie en opwekking van oogbewegingen. Desensibilisatie betekent ongevoelig maken. Door de ogen te laten bewegen wordt het trauma wat je behandeld ongevoelig gemaakt.

Hoe werkt EMDR therapie?

Mijn therapeute werkt vanuit de werkgeheugentheorie. Je herinneringen worden opgeslagen in je langetermijngeheugen, je werkgeheugen. Hier blijft alles in bewaard gebleven, ook je angsten. Als je aan deze diepliggende herinneringen denkt en tegelijkertijd je brein afleidt met een stimuli, dan wordt je werkgeheugen maximaal belast.

Je brein kan maar een bepaalde hoeveelheid belasting aan en de combinatie van denken aan de situatie en de stimuli maakt dat er steeds meer afstand komt tussen de herinnering en de pijnlijke gevoelens die dit met zich meeneemt. De emotionele lading wordt minder. Uiteindelijk blijft een meer neutrale herinnering over.

Het wil dus niet zeggen dat je de herinnering veranderd, maar je kijkt er nu anders, minder geraakt, tegenaan. Daarom spreken we van desensitization, desensibilisatie, wat betekent het ongevoelig maken voor bepaalde stoffen.

Wat gebeurt er bij EMDR therapie?

EMDR is een hele andere soort therapie dan ‘gewoon’ een uur praten. EMDR wordt ook wel een geprotocolleerde methode genoemd, wat betekent dat de stappen al van tevoren zijn vastgelegd. Als je wil dat de therapie slaagt moet je deze stappen precies volgen. Met je bedoel ik de therapeut die jou behandeld. De client krijgt de opdrachten van de therapeut.

De therapeut vraagt aan de client om een traumatische situatie te beschrijven, inclusief alle gedachtes, beelden en gevoelens die hier mee te maken hebben. De client plaatst zichzelf daarmee echt terug in de daadwerkelijke traumatische gebeurtenis. De therapeut bespreekt de situatie met de client, om alle informatie boven tafel te krijgen en de situatie zo helder mogelijk te maken.

Als dit goed in kaart is gebracht start het verwerkingsproces. De therapeut vraagt de client om de situatie weer in gedachten te nemen, met een taak om dit lastiger te maken. Namelijk het volgen van iets wat naar links en rechts gaat met de ogen. Dit kan in de vorm van een lampje, een koptelefoon met piepjes of de hand van de therapeut. Er wordt ook weleens met een lichtje gewerkt. Vandaar dat de term lichtjes therapie soms valt.

Mijn ervaring met EMDR

In mijn geval werd er gebruik gemaakt van een lampje. Daarom gebruik ik dit lampje verder in het voorbeeld. Het lampje bestaat uit een langwerpig buisje waar een gekleurd (lichtgevend) balletje in heen en weer schiet. Het balletje gaat 25 keer heen en weer en de client volgt dit met de ogen denkend aan de traumatische gebeurtenis. Daarna neem je een momentje rust.

De therapeute vraagt dan wat er in je omgaat. Dat kunnen gedachtes zijn, maar ook gevoelens in je lichaam. Het meest opvallende neem je dan in gedachten en opnieuw kijk je 25 keer naar het bewegende lampje.

EMDR therapie is een onderdeel geweest van mijn herstelproces in de ziektewet. Ik schreef een artikel over wat ik het meest zwaar vind aan in de ziektewet zitten. 

EMDR therapie kun je niet goed of fout doen

Je neemt daarna het volgende meest opvallende in je op, enzovoort. Tussen de sets van de piepjes kunnen je gevoelens best wel heen en weer vliegen. Ik voelde soms verdriet, soms woede, maar soms ook niks. Dat geeft allemaal niet. Je kunt EMDR therapie niet goed of fout doen.

Dat is het meest belangrijke advies wat ik je kan meegeven, want het heeft mij de eerste EMDR sessie erg in de weg gestaan. EMDR betekent voor mij loslaten en enkel en alleen naar mijn gevoel luisteren. Ik geef me er echt aan over, want ik weet dat het werkt voor mij.

Langzamerhand zullen de herinnering hun emotionele lading verliezen. Dat kan heel intens en duidelijk voelen, maar ook als een soort wegebbend gevoel. Het doet steeds minder pijn om aan de gebeurtenis terug te denken. Mijn ervaring is dat ik me letterlijk buitenstaander voelde van het verhaal. Het raakte me niet meer persoonlijk. Ik noemde het alsof ik het op televisie zag gebeuren, alsof ik het niet was.

Voor wie is EMDR therapie bedoelt?

EMDR is bedoelt voor mensen die vast zijn gelopen in de verwerking van een (voor hun) heftige gebeurtenis. Sommige situaties maken zo’n impact, dat het niet lukt om dit helemaal te verwerken. Deze onverwerkte gevoelens leiden tot problemen.

EMDR is dus niet specifiek alleen voor oorlogsveteranen of mensen die iets heftigs wat op het nieuws is gekomen hebben meegemaakt. Het kan voor allerlei onverwerkte gevoelens werken. EMDR wordt vaak gebruikt bij mensen met een sociale angststoornis, in combinatie met cognitieve gedragstherapie.

Meer weten over cognitieve gedragstherapie bij sociale angst? Lees dan dit artikel. 

EMDR therapie bij sociale angst

Als je een sociale angststoornis hebt, kan het voorkomen dat er dingen gebeurt zijn die nog steeds impact op je hebben. Ze zijn zo traumatisch geweest dat je er tot op heden nog last van hebt. De kans is groot dat je gepest bent, of andere vervelende situaties hebt meegemaakt, soms niet eens iets waar je je heel bewust van bent.

Tijdens je therapie kunnen de trauma’s naar voren komen, waarna er samen gekozen kan worden voor een EMDR sessie tussendoor. In mijn geval belemmerden de traumatische ervaringen mij op een aantal vlakken waardoor ik stagneerde en niet mijn leven kon leiden zoals ik dat graag zou willen. Om dit te doorbreken kreeg ik EMDR therapie.

Naast EMDR therapie en cognitieve gedragstherapie volgde ik ook lichaamsgerichte therapie en begon ik aan groepstherapie. Met groepstherapie ging ik een weekend weg en hoe dat afliep lees je hier.

Zijn er ook nadelen?

EMDR kan ontzettend intensief zijn. De naweeën van een sessie kunnen verwarrend zijn. Er kan ineens toch weer wat in je opkomen, wat je ineens verdrietig maakt. Of je kunt je beroerd voelen, last hebben van hoofdpijn, verminderde concentratie.

Het kan je onzeker maken en laten twijfelen over de werking van de sessie. Over het algemeen duren deze klachten niet langer dan drie dagen. Zelf heb ik de ervaring dat ik er maar een dag last van heb gehad, maar dit is helemaal afhankelijk van de persoon en van de intensiteit van het trauma.

Ik benader EMDR zelf als een uur heel intensief sporten. Het sloopt je volledig. Je voelt je echt wel even raar daarna. Dat kan voor de een heftiger zijn dan voor de ander. Op zich logisch. De een loopt toch anders de sportschool weer uit dan de ander. We zijn allemaal verschillend, dus we reageren ook allemaal verschillend.

De kunst is om zoveel mogelijk te accepteren dat het even pittig kan zijn. Het kan ook zijn dat EMDR therapie voor jou (nog) niet geschikt is, daar kan je therapeut je verder mee helpen.

Heb je naar aanleiding van deze blog vragen, stel ze dan gerust! Je mag me ook altijd opzoeken op Instagram en me een DM sturen!

Liefs,

Linda