De waarheid over beschermingsmechanismen: 4 grote nadelen

De waarheid over beschermingsmechanismen, die kleine trucjes die jij jezelf hebt aangeleerd om je te beschermen tegen het gevaar is dat ze je dus eigenlijk niet beschermen. Ze lijken zo ontzettend handig, maar dat zijn ze eigenlijk enkel op de korte termijn. Er kleven flink wat nadelen aan het gebruiken van beschermingsmechanismen.

Jarenlang was ik me niet bewust van de symptomen die ik had. Ik dacht dat ik telefoonverslaafd was, omdat ik mijn telefoon altijd bij me had. Ik gebruikte het om me achter te verschuilen. Maar het tegenovergestelde gebeurde. Doordat ik veel op mijn telefoon zat irriteerde dat de mensen om mij heen, omdat ze moeilijk contact met me konden krijgen.

In plaats van dat het beschermingsmechanisme mij dus beschermde, zorgde het er uiteindelijk voor dat ik juist meer negatief commentaar kreeg, wat ik zo graag wilde voorkomen. Mijn eigen veiligheidsgedrag had de situatie juist onveilig gemaakt.

In dit artikel deel ik vier verschillende nadelen van beschermingsmechanismen:

1. Beschermingsmechanismen weerhouden je er van om je angsten uit te dagen;
2. Beschermingsmechanismen kunnen een ‘self-fullfilling prophecy’ worden;
3. Je raakt afhankelijk van beschermingsmechanismen;
4. Beschermingsmechanismen zorgen voor verhoogd zelfbewustzijn.

De waarheid over beschermingsmechanismen: ze weerhouden je er van om je angsten uit te dagen

Eigenlijk is een beschermingsmechanisme een kleine vermijding binnen een sociale situatie. Op het moment dat je jouw beschermingsmechanisme inzet zodat je geen gevaar loopt, daag jij je angsten niet uit. Je blijft er juist bij weg.

Het betekent dat als er een volgende keer weer zo’n situatie voordoet je nog steeds even bang zal zijn, of misschien nog wel banger. De drempel wordt alleen maar hoger hoe langer je de situatie uit de weg gaat.

Je beschermingsmechanisme komt vaak voort uit een voorspelling die je over de aankomende situatie doet. Stel dat je een afspraak met een vriend moet afzeggen. Je bent echt moe en overprikkelt, maar bent bang dat als je dat tegen die vriend zegt je overgehaald wordt om toch te komen, dus bedenk je een smoes.

Je weet niet hoe die vriend zou reageren, dat vul je enkel zelf in. Doordat je een smoes gebruikt hebt kan je niet testen of je angst realistisch is. De volgende keer dat je nee moet zeggen tegen deze vriend schiet je weer in de angst. En verzin je misschien weer een leugen, omdat je niet eerlijk durft te zijn.

Het is juist goed om je angsten gelijk te testen. Als je dat doet daag je jezelf uit én je krijgt er goede ervaringen van. Je angst is namelijk heel vaak totaal niet realistisch. Een goede, positieve ervaring helpt om die angst los te laten.

Ik schreef eerder een artikel over wat beschermingsmechanismen nou precies zijn. Lees dit zijn beschermingsmechanismen (met 7 voorbeelden)

Beschermingsmechanismen kunnen een 'self-fullfilling prophecy' worden

Je gebruikt beschermingsmechanismen om jezelf te beschermen tegen iets wat je eng vindt. 

Dat wat jij eng vindt is iets wat nog niet is gebeurt, maar waarvan je verwacht dat het gaat gebeuren. Onbewust ga je er daarom steeds meer naar handelen.

Stel dat jij tijdens een vergadering heel stil bent, omdat je bang bent om iets verkeerds te zeggen en je baas te irriteren. 

Maar doordat jij je mond houdt raakt je baas juist gefrustreerd, want je speelt helemaal geen rol meer in de vergadering. Hetgeen wat jij deed om jezelf te beschermen, heeft je uiteindelijk juist laten zitten.

Je raakt afhankelijk van je beschermingsmechanisme

Als de angst die je had door het beschermingsmechanisme wordt tegengehouden ben je dankbaar voor het beschermingsmechanisme. 

Het geeft veiligheid en helpt om de angst te vermijden, dus het werkt.

Je hebt niet in de gaten dat je beschermingsmechanisme juist jouw angst in stand houdt, maar ziet het juist andersom. 

En dat maakt je steeds meer afhankelijk van het beschermingsmechanisme. Tot je het gevoel hebt dat je niet meer zonder kan.

De waarheid over beschermingsmechanismen is dat zonder het beschermingsmechanisme de angst misschien ook helemaal niet was uitgekomen. Alleen dat ontdek je niet als je blijft vasthouden aan het beschermingsmechanisme. Dus de angst blijft in stand.

Door beschermingsmechanismen hield ik me jarenlang groot in een vriendengroep waar ik niet goed bij paste. Het brak me uiteindelijk op. Lees deze 5 beschermingsmechanismen hielden mij staande in een grote vriendengroep.

Beschermingsmechanismen vergroten je zelfgerichte aandacht

Door je beschermingsmechanismen ben je heel erg met jezelf bezig. Dat noemen we ook wel verhoogd zelfbewustzijn. Je bent aan het analyseren wat je doet, hoe je het doet, welke gedachtes je hebt. Dit kan ontzettend afleidend zijn. Als je alleen maar op jezelf gericht bent neemt dit de aandacht weg bij de taak waar je mee bezig was.

Je kan bijvoorbeeld niet meer goed een gesprek voeren, omdat je veel te druk met jezelf bezig bent. Het is moeilijk om echt deel te nemen aan een gesprek met de andere mensen als je steeds bezig bent met hoe je doet en hoe je overkomt.

Je beschermingsmechanisme is om alles goed in de gaten te houden en jezelf niet voor schut te zetten, maar doordat je geen focus meer hebt op de wereld om je heen zorgt er juist voor dat je er niet bij bent en dan ineens niet weet wat je moet doen, omdat je het niet gehoord hebt.

De waarheid over beschermingsmechanismen: ze zijn het op de lange termijn niet waard

Hoe fijn beschermingsmechanismen ook lijken, op de lange termijn word je er niet beter van om ze te gebruiken. Zonder deze beschermingsmechanismen ben je ook veilig. Het zit vooral tussen je oren. Maar beschermingsmechanismen afleren is pittig. Het zal de eerste keren zwaar zijn zonder die handeling, waar je zo aan gehecht bent geraakt.

Echter, geloof mij als ik zeg dat je het zonder beschermingsmechanismen kan! Ze hebben je angst in stand gehouden, maar als je ze loslaat kun je de angst echt aangaan en daadwerkelijk overwinnen, in plaats van er steeds tegenaan te blijven hikken.

Wat doet de waarheid over beschermingsmechanismen met jou?

Liefs,

Linda