Een weekend weg met groepstherapie: ondanks falen een succesvol weekend

Afgelopen 9 tot 11 maart ging ik een weekend weg met groepstherapie. De meest zware beproeving die ik gehad heb sinds ik in de ziektewet terecht ben gekomen. Ik ging op een soort studieweekend van de therapie instelling waar ik individuele, en sinds kort ook groepstherapie volg. 

Ik zag er als een berg tegenop, maar ik keek er ook wel weer naar uit, omdat ik echt benieuwd was hoe ik dit weekend zou gaan ervaren. Hoe het er nou echt voor staat met mijn sociale angstklachten. En dat heb ik geweten! Mijn symptomen speelden in alle hevigheid weer op, maar daar later meer over. Eerst ga ik je meenemen in wat ik ga bespreken in dit artikel:

• Wat voor soort weekend was het en wat was de bedoeling?
• Mijn gevoel bij het weekend weg
• Wat ik hoopte te vinden op het weekend weg
• Sociale angst symptomen
• Hoe ik de knoop doorhakte om weg te gaan
• Een overwinning uit falen

Een weekend weg met groepstherapie - wat was de bedoeling?

Toen ik hoorde dat er een weekend weg verbonden zat aan de groepstherapie moest ik wel even slikken. Maar ik zag ook gelijk een mooie mogelijkheid om te oefenen met in een hele andere omgeving zijn. Dat is me in de afgelopen jaren amper gelukt, door Corona en doordat ik niet bij een bedrijf re-integreer. Ik vond het spannend, maar ik zag er ook de uitdaging in. Je eigen sociale angstklachten uitdagen is belangrijk om steeds meer sociale confidence te krijgen.

Ik merkte wel dat ik wat weerstand voelde tegenover het christelijke stukje. Ik besprak het met mijn therapeut en met mijn vader, die er ook geweest was en ze stelden me gerust dat dat heel erg meeviel. Er zijn nog steeds vragen die ik nog steeds lastig vind rondom het geloof die ik nog nooit heb kunnen bespreken. Ik dacht dat dit misschien wel een plek kon zijn waar daar ruimte voor was. Maar ergens voelde ik ook de spanning in mijn lijf voor de cultuur die ik tot mijn 19^e heel goed kende: de vrijgemaakte kerk cultuur. Naarmate het weekend dichterbij kwam namen de zenuwen toe.

De laatste twee dagen voordat ik wegging was ik niet meer in staat om te werken. Ik kon niet op de stoel blijven zitten, kon eigenlijk weinig meer. Ik heb veel gewandeld, veel gedanst en muziek geluisterd. Het voelde best een beetje lastig, want ik wil juist zo graag met RAARsociaal bezig, maar uiteindelijk ging ik ook naar dit weekend toe voor RAARsociaal. Ik zou het zelf ontzettend gaaf vinden om in de toekomst ook weekenden of dagen te organiseren met RAARsociaal. Maar dat zal lastig gaan als ik niet kan opbouwen naar met meer mensen zijn langere tijd. Mijn bedrijf heeft me geholpen om toch niet zomaar op te geven.

Wat ik hoopte te vinden op het weekend weg?

Voor mij was het echt een experiment om te kijken hoe ik zou reageren op een weekend weg met meer dan 100 mensen in een huisje en op de kamer slapen bij mensen die ik een keer eerder had gezien. Het voelde krankzinnig en belachelijk eng, maar ergens wist ik ook dat er niet echt iets gevaarlijks zou kunnen gebeuren, dat het mijn angst was die opspeelde.

Ik wilde graag ervaren hoe het allemaal zou voelen in mijn lijf. Al die jaren drukte ik dat soort gevoelens weg en ging ik over mijn grenzen heen. Dit weekend stond echt in het teken van luisteren naar mezelf, mijn behoeftes en mijn grenzen.

Ja, de stress van tevoren is slopend, maar het is voor mij ook heel erg leerzaam. Als ik de angst niet opzoek, weet ik ook niet hoe ver ik gegroeid ben.

Qua geloof hoopte ik eigenlijk dat het daar niet zo veel over zou gaan. Ik denk dat ik daar wel echt een ontzettende misvatting heb gedaan. Het was niet alleen persé christelijk, maar het was echt de hele cultuur die ik kende van toen ik zelf jong was. De type mensen, de kleding, de manier van met elkaar omgaan. Voor een buitenstaander is er niks geks te zien, maar voor mij is dat anders.

Mijn sociale angst symptomen op het weekend weg

Tijdens het weekend weg kwam ik weer flink in aanraking met mijn sociale angst symptomen. Symptomen die ik lange tijd niet meer zo heftig had gevoeld. Dat was confronterend en zwaar. Niet alleen mijn cognitieve symptomen lieten van zich horen, ook lichamelijke symptomen en gedragssymptomen kon ik niet meer onder controle houden.

Me beter voordoen dan ik ben

Op het moment dat ik nieuwe mensen ontmoet en in een nieuwe situatie ben, ga ik vaak grapjes maken. Ik ga niet persé de clown uithangen, maar probeer door luchtige en grappige opmerkingen de sfeer wat positief naar me toe te trekken. Ik weet dat dit een symptoom is en dat ik hiermee mezelf beter voordoe dan ik ben. Het komt voort uit zenuwen, maar het komt over alsof ik juist heel relaxed en oké ben. Ik schep er dus een heel verkeerd beeld bij van mezelf.

Ik merkte aan mezelf dat ik wel neigde naar grapjes maken bij aankomst op het weekend weg. Ik maakte er ook een paar, maar ik was me er wel bewust van. Ik probeerde juist wat meer mijn mond te houden en de rest wat meer te volgen. Dat geeft me namelijk een stuk meer rust. Me grappig voordoen kost ook spanning en energie, hoe leuk het voor de buitenwereld ook lijkt.

Paniekaanvallen

Echt doorslaande paniekaanvallen krijg ik bijna niet. Mijn sociale angst voorkomt dit vaak. Maar het tegenhouden van die paniek die opborrelt in mijn lijf is lood- en loodzwaar. Ten eerste zijn er mijn gedachtes die me triggeren, waardoor de tranen soms plotseling in mijn ogen kunnen opwellen.

Daarnaast waren er een heleboel triggers op het weekend weg die ik van tevoren onderschat had. Sinds ik op mijn 19^e stopte met naar de kerk gaan, was de kerk voor mij daarna een plek waar ik altijd van moest huilen. Tijdens een kerkdienst, maar bijvoorbeeld ook met christelijke begrafenissen of de kerstdienst. Door niet meer naar deze plekken te gaan vermeed ik mijn angsten. Dit weekend was voor mij bedoelt om die angsten weer onder ogen te zien.

De sfeer tussen de mensen die op het weekend waren, de manier waarop men met elkaar omging, kleding, oude bekenden. Het bracht me terug naar mijn jeugd. Een gemeenschap die voor veel mensen een plek van geborgenheid is voelde voor mij als een hele onveilige plek waar ik me nooit echt oké over mezelf gevoeld heb. Er was zoveel wat me triggerde dat de eerste tranen al kwamen toen ik het programmaboekje doorlas. En op allerlei momenten daarna kwamen ze terug.

Tijdens het vertellen aan mijn groepsgenoten dat ik niet meer naar de kerk ging en ook niet zo goed wist of ik wel in God geloofde. Toen we aan het avondeten zaten en ik meer vragen beantwoorde. En daarna flink tijdens de eerste oefening die we met zijn allen in de grote zaal deden. Op dat moment wilde ik het allerliefst naar huis.

Beschermingsmechanismen

De volgende ochtend van het weekend weg kwam het beschermingsmechanisme wat ik nu zo goed onder controle heb in alle hevigheid naar boven. Om me af te sluiten van de oefeningen, van de mensen, van de triggers zat ik op mijn telefoon. De hele tijd op mijn telefoon. Ik chatte met mensen op Instagram. Mensen waar ik me wel goed bij voelde, die me hielpen wat ik moest met al deze hersenspinsels en angsten. Het hielp me op dat moment om de prikkels te doorstaan.

Ik vermeed deze prikkels, liet ze niet echt binnenkomen. Want als ik het wel liet binnenkomen, dan voelde ik hoe ontzettend ik het er niet mee eens was. Hoe het me kwetste en terugbracht naar dat gevoel van vroeger om nooit goed genoeg te zijn. Om zondig en slecht te zijn. Dat gevoel waar ik vier jaar lang zo hard voor gevochten had om het niet meer constant te voelen.

Lichamelijke symptomen

Oké, toegegeven. Het was echt belachelijk koud op het weekend weg. Het sneeuwde en stormde en regende. Alles was nat en waterkou waaide door je kleren alsof je zowat in je blootje stond. Maar man, wat had ik het koud. Overal had ik het koud, ook in de warme ruimte waar we zaten. Ook met dikke sokken aan en een joggingpak. Zelfs in mijn gigantische slaapzakjas was ik nog koud. Die kou kwam niet van buiten, maar van binnenuit. Vanaf mijn flinke huilbui donderdagavond was ik koud geworden en het lukte me haast niet meer om warm te worden. Het maakte slapen een drama.

Slapeloosheid hield me wakker tot een uur of 2 en de wekker ging alweer om 7 uur. Binnen no time na wakker worden was ik weer koud. Die eerste ochtend na de eerste nacht voelde ik me niet lekker. Ik voelde me misselijk. Ik ging gewoon ontbijten en deed mee met het ochtendprogramma, maar stiekem wenste ik dat ik moest overgeven, omdat ik dan het idee had dat ik een legitieme reden had om weg te gaan. En mijn gedachtes gingen daardoor steeds meer naar weggaan, net als de avond daarvoor.

Hoe ik de knoop doorhakte om weg te gaan

Al tijdens de eerste bijeenkomst nadat we om 5 uur ’s middags aangekomen waren wilde ik naar huis. Ik kreeg een paniekaanval en praatte met mijn therapeut. Zij overtuigde me ervan om te blijven. Om in ieder geval een nachtje te proberen. Ik wilde dat zelf ook graag, omdat ik wist dat mijn angst op dit moment de overhand had. De triggers van de kerk en mijn verleden kwamen keihard binnen. Mijn therapeut begreep heel goed dat mij veel onrecht was aangedaan op die plek en dat dit zwaar voor me was. Ik had veel met haar gepraat over wat er met me gebeurt was in mijn leven. Dat gaf me wat veiligheid.

Terwijl ik dicht tegen haar aan zat droogden mijn tranen weer wat op en voelde ik me geborgen. Een gevoel wat mijlenver van mij vandaan voelde op de plek waar ik nu was. Door de keuze te maken om te blijven slapen op het weekend weg viel er wat spanning weg. Voor nu had ik een beslissing genomen. Ik mocht meedoen wat ik mee wilde doen. En ik mocht weglopen als ik dat wilde. En morgen zagen we weer verder. De plannetjes die ik in mijn hoofd aan het smeden was om weg te gaan zakten wat naar de achtergrond.

Die volgende ochtend begonnen we in stilte, met een Bijbelse meditatie, die ik niet meedeed. Ook tijdens het ontbijten moesten we stil blijven. Tot half 9. Die stilte beviel me best goed. Iedereen was met zijn of haar eigen ding bezig en je kon een beetje in je bubbel blijven. Tot zover best een goede ochtend. Maar zodra de bijeenkomsten weer begonnen en het zingen van christelijke liederen kwamen de gevoelens beetje bij beetje ook weer terug. De dingen die gezegd werden voelden voor mij niet goed. Ze klopten niet bij de visie die ik had van mezelf, van mijn omgeving en van het leven. Het druiste zo in tegen mijn principes.

Dat gevoel had ik de avond daarvoor ook gehad, maar mijn angst zat me toen in de weg om me vast te houden aan mijn principes. Deze ochtend voelde ik meer afstand, deed ik minder mee. En hoe meer ik vanaf de zijlijn keek naar mijn omgeving, hoe meer ik besefte dat dit niet mijn plek was. Ik voelde alleen ook de angst om te gaan vertellen dat ik weg wilde en was bang dat ik weer overgehaald zou worden. De hele ochtend werd er een oefening gedaan waar ik niet aan meedeed. Het duurde echt een eeuwigheid dus sprak ik met mensen op Instagram over mijn twijfels en wat ik moest doen. Ik moest met mensen praten die ook de kerk verlaten hadden en me echt begrepen. Want hier werd ik niet echt begrepen.

Niet nog een nacht

Al snel besefte ik me dat ik niet nog een nacht wilde blijven slapen op het weekend weg. Ik voelde me gebroken na deze nacht en als ik morgen nog weer zo’n nacht had gehad, was de kans groot dat ik die ochtend boven de pot zou hangen. Dat wilde ik niet. In mijn hoofd bedacht ik dus dat ik die avond naar huis wilde gaan. Ik moest alleen nog een moment vinden om dit aan te kondigen. Toen we na de eerste bijeenkomst en lunch een uur tijd voor onszelf hadden en ik in bed was gekropen, omdat ik het zo koud had, bedacht ik me dat dit niet langer zo kon.

Als ik dit hele weekend zou blijven, dan zou ik ontzettend over mijn grenzen gaan. Ik voelde dat ik lichamelijk en mentaal aan mijn taks zat. Ik besloot om niet meer te gaan overleggen dat ik naar huis ging, maar gewoon mede te delen dat ik ging. Dat ik aan mijn taks zat en dat het voor mij nu genoeg was. Ik had hier gehaald waar ik onbewust naar zocht. Een antwoord op mijn vragen over het verlaten van de kerk. Een beeld van wat ik aan zou kunnen qua samen zijn met andere mensen. En ik kon met een gevoel van overwinning vertrekken.

Sneeuwstorm

Toen ik met mijn groepsgenoten besprak dat ik naar huis ging die avond, raadden zij me aan om nu al te vertrekken. Het was ondertussen echt gaan stormen en de hele wereld om ons heen was wit. ’s Avonds naar huis rijden voelde niet heel veilig. Op dat moment ging alles heel snel. Met de fijne reactie van mijn groepsgenoten kon ik naar mijn groepsleider en daar aangeven dat ik naar huis ging. De nieuwe bijeenkomst begon bijna, dus ik vertrok vlak daarvoor. Ze vonden het jammer dat ik ging, maar waren wel lief. En ik was opgelucht. Zo ontzettend opgelucht.

Een overwinning uit falen

Ik pakte in alle rust mijn spullen in, terwijl ik wist dat ik niemand van het weekend  tegen zou komen. Met mijn koptelefoon op danste ik in het huisje. Wat een overwinning was dit weekend weg!

Misschien had het niet de uitkomst gehad die ik ergens had verwacht, of die anderen hadden verwacht, maar ik voelde een berusting waar ik ongemerkt al jaren naar op zoek was. Ik kon mijn vrijgemaakte verleden een plek geven en afsluiting vinden. Het vertrek uit de kerk heeft altijd als een soort falen gevoeld. Het vergrootte mijn gevoel dat ik niet goed genoeg was, maar ik kon het gewoon niet meer.

Dit weekend weg gaf me die rust. Ik kon mezelf vergeven voor de strengheid die ik mezelf al die jaren aangedaan had en kon achter mijn keuze staan. Dit was niet de manier waarop ik een God wilde dienen. Ik geloofde niet dat dit de bedoeling was. Ik wist dat ik best een nachtje weg kon zijn met andere mensen. Dat ik mijn eigen ruimte met anderen kon delen.

Maar de combinatie van mijn kerkelijke verleden en mijn sociale angst was op deze plek te veel. Met deze groep is 2,5 uur groepstherapie genoeg. Meer intieme dingen delen past niet bij mij.

Heb jij weleens zoiets spannends gedaan als een weekend weg met groepstherapie?

Liefs,

Linda