LindaHeb ik een sociale angststoornis? De complete hulpgids
Als jij de vraag ‘heb ik een sociale angststoornis’ hebt en op zoek bent naar antwoorden, dan ben je hier op de juiste plek. In dit artikel vertel ik je tot in detail wat een sociale angststoornis inhoudt, wat sociale angst precies is en hoe het ontstaat.
Een complete hulpgids die je van A tot Z vertelt over sociale angst. In dit artikel vind je meer informatie dan dat je op de websites van de GGZ vindt. Het is informatie afkomstig uit Engeland, Canada en Amerika. Daar ontwikkelt mentale gezondheid zich heel anders.
In dit artikel vind je de informatie van vier jaar onderzoeken en uitzoeken, wat sociale angst precies is, wat het voor mij betekent om een sociale angststoornis te hebben en wat je er aan kan doen. Om antwoord te geven op de vraag ‘heb ik een sociale angststoornis?’ beanwoord ik een aantal vragen in dit artikel. In deze gids worden de volgende vragen beantwoord:
- Is sociale angst een psychische stoornis?
- Hoe voelt sociale angst?
- Wat kunnen symptomen zijn van een sociale angststoornis?
- Hoe ontstaat sociale angst?
- Kan je van een sociale angststoornis afkomen?
- Hoe kom je af van sociale angst?
- Hoe kun je het beste omgaan met iemand met sociale angst?
Is sociale angst een psychische stoornis?
Sociale angst wordt in Nederland ook wel de sociale angststoornis genoemd. Het is een van de meest voorkomende angststoornissen en valt als angststoornis onder de psychische stoornissen. Dat komt omdat sociale angst ontstaat in je psyche, je brein.
In de artikelen Sociale angst is… deel ik een heleboel voorbeelden van sociale angst. Ze gaan over situaties op het werk, met vrienden, als je nieuwe mensen ontmoet, als je uit eten bent, als je alleen thuis bent en smartphone gerelateerd.
Psychische stoornissen hebben invloed op je cognitieve vaardigheden, emotieregulatie en je gedrag. Zo kan het moeilijker worden om je te concentreren, of om dingen te onthouden. Dat zijn vaardigheden die je nodig hebt om te kunnen functioneren in de wereld. Als daar iets verstoord is kun je sommige dingen niet meer die je misschien eerder wel kon.
De sociale angststoornis staat beschreven in de DSM 5. De DSM is het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Dit handboek is opgesteld uit diagnoses en statistieken vanuit onderzoek binnen de psychiatrische aandoeningen. Psychologen en psychiaters gebruiken het om je klachten in te schatten.
De zorgverzekeraars bepalen aan de hand van de DSM 5 of je in aanmerking komt voor een bepaalde vergoeding voor een sociale angst behandeling. Dat gebeurt alleen als zij vanuit de DSM 5 ja kunnen antwoorden op de vraag heb ik een sociale angststoornis. Met diagnose heb je recht op een vergoeding vanuit de zorgverzekering.
Dat sociale angst een psychische stoornis is wil niet zeggen dat het niet voelbaar is op andere plekken. Sociale angst is onder te verdelen in drie soorten symptomen: cognitieve symptomen, lichamelijke symptomen en gedragssymptomen. Lees in dit artikel over de drie soorten symptomen van sociale angst.
Hoe ik sociale angst zie
Sociale angst zie ik in veel meer gradaties en niveaus om me heen dan alleen als sociale angststoornis. In mijn ogen is er sprake van een sociale angststoornis als je niet meer mee kan draaien in de maatschappij. De vraag heb ik een sociale angststoornis moet beantwoord worden door de GGZ, maar je kunt ook zelf je symptomen herkennen in sociale angst. Misschien wel wat minder zwaar.
Als je sociale angst je zo ontzettend in de weg zit dat je grote moeite hebt met het onderhouden van relaties, belemmeringen ervaart op je werk en in je dagelijks leven, waardoor je niet kan groeien dan spreken we van een sociale angststoornis.
Maar sociale angst kan ook minder dan een stoornis zijn. Een sociale fobie bijvoorbeeld is gericht op een specifieke situatie. Die ene bepalende situatie triggert waardoor de sociale angst naar voren komt. Op andere vlakken kan het wel gewoon goed gaan.
Sociale angst kent verschillende triggers. Dit kan voor iedereen anders zijn, maar er is ook heel veel overlap in sociale angst symptomen en triggers. In dit artikel deel ik 23 sociale angst triggers met je en in dit artikel deel ik sociale angst triggers op de middelbare school.
Ik zie sociale angst als een soort mindset. Je kijkt door de sociale angst bril en alles wat bij je binnenkomt gaat door die negatieve bril. Je hebt jezelf onder de ander gepositioneerd en bent gewend geraakt aan negatief over en tegen jezelf spreken.
Hoe meer je zelf in de gaten krijgt wat er gebeurt als de buitenwereld via die sociale angst bril binnenkomt, hoe meer je jouw mindset kunt aanpassen naar een positieve, gemotiveerde mindset die jou in je kracht zet, in plaats van je naar beneden haalt.
Sociale angst is niet altijd zichtbaar voor je omgeving
Zo heftig als sociale angst voelt, zo weinig merkt je omgeving soms aan je. Mensen met sociale angst zijn heel goed in bagatelliseren, dingen goedpraten, pleasen en met je mee praten. Het klinkt misschien heel hard, maar een sociale angststoornis is ontzettend manipulatief.
Dat heb je zelf niet altijd in de gaten, maar je omgeving al helemaal niet. Daar komt bij dat sociale angst spanning meebrengt op gebieden waar veel andere mensen ook weleens spanning en angst ervaren. Bijvoorbeeld bij het geven van een presentatie of als je ergens nieuw bent en je moet een goede indruk achterlaten.
Hierdoor zijn er heel wat misvattingen over sociale angst ontstaan. Mensen die geen sociale angststoornis hebben kijken er anders tegenaan. Niet alleen je omgeving, zelfs psychologen zo nu en dan. Zo wordt er beweerd dat een sociale angststoornis eenvoudig op te lossen is. Dat kreeg ik zelfs te horen bij mijn intakegesprek.
Nu, 4 jaar later, weet ik beter. Het is niet zo eenvoudig om van een sociale angststoornis af te komen. Het is eenvoudiger om te liegen tegen je psycholoog en mee te gaan in hun enthousiasme. Dat houdt je therapeut tevreden en dat maakt jou ook weer tevreden. Zie je wel, manipulatief. Zelfs slimme psychologen trappen er in.
Hoe voelt sociale angst?
Antwoord geven op de vraag ‘heb ik een sociale angststoornis?’ kan ook door voelen. Hoe sociale angst precies voelt is het beste te beschrijven door middel van voorbeelden. Sociale angst voel je op verschillende niveaus. Ten eerste voel je de lichamelijke symptomen van sociale angst.
Sociale angst heeft impact op je lichaam, zoals elke vorm van angst doet. De lichamelijke symptomen van sociale angst zijn uiteenlopend en kunnen soms ook andere redenen hebben dan alleen angst, waardoor het soms best moeilijk is om in te schatten of je angstig bent, of dat er misschien iets anders aan de hand is.
Toch zijn de meeste lichamelijke symptomen van sociale angst geen lichamelijke klachten, maar echt duidelijke symptomen die bij een sociale angststoornis horen. De lichamelijke symptomen van sociale angst zijn ongemakkelijk, maar van tijd tot tijd ook echt beangstigend.
Vooral als je angst echt uitloopt tot een angst- of paniekaanval voel je steeds meer dat je de controle verliest over je lichaam en dat kan ontzettend eng zijn. Het geeft een machteloos gevoel en de paniek wordt alleen maar erger naarmate je het idee hebt dat je lichaam je in de steek laat.
Hoe beter je weet welke lichamelijke symptomen verbonden zijn aan sociale angst, hoe meer je kunt accepteren wat er gebeurt in je lijf. Je kunt dan beter gaan herkennen dat je lichaam reageert vanuit een, al dan niet reële, angst. Dat helpt je om te leren ingrijpen voor of tijdens een angstaanval.
Dit zijn de lichamelijke symptomen van sociale angst die het meest voelbaar zijn:
- Blozen
- Een brok in je keel
- Zweten
- Slapeloosheid
- Heel vaak moeten plassen
- Misselijkheid en verminderde eetlust
- Trillen
- Duizeligheid en hoofdpijn
- Hartkloppingen
- Spierspanningen
- Maag- en darmklachten
- Droge mond en dorst
Over de lichamelijke symptomen van sociale angst schreef ik eerder een artikel. Daar kun je lezen hoe de lichamelijke symptomen precies voelen, hoe je ze herkent en hoe het zich vormgeeft. Lees het hier.
Gevoelens van sociale angst gaan ook gepaard met een heleboel gedachtes. We hebben dagelijks minimaal zo’n 60.000 gedachtes. Sommige bewust, maar veel meer onbewust. Die gedachtes sturen jou. En helaas vaak niet de goede kant op. En omdat je die sociale angst gedachtes haast niet in de gaten hebt, lijkt dat haast als vanzelf te gaan.
Door deze gedachtes blokkeer je in het doen van algemene dagelijkse taken. Je voelt weerstand bij de meest eenvoudige dingen, die voor anderen een piece of cake lijken. Bijvoorbeeld boodschappen doen. Door je sociale angst symptomen vind je het moeilijk om beslissingen te nemen, om de juiste keuze te maken.
Al bij zoiets eenvoudigs als boodschappen doen kan het daardoor helemaal mis gaan. Combineer dit met een verminderde eetlust en misselijkheid en je loopt door de supermarkt als een klein kind die overal zijn neus bij optrekt en niks lust. Dat is in ieder geval wel mijn ervaring.
Ook deze eenvoudige dingen zijn lastig voor iemand met sociale angst:
- Een vage bekende tegenkomen op straat
- Bellen
- Naar de sportschool
- Een sociaal evenement bijwonen
- Naar een verjaardag gaan
- Smalltalk
- Een outfit uitkiezen
In dit artikel leg ik meer uit over deze eenvoudige dingen die lastig zijn voor iemand met een sociale angststoornis. Ik geef voorbeelden en leg uit wat er precies gebeurt, hoe de sociale angst symptomen naar voren komen.
Misvatting: sociale angst is zeldzaam
Dit is zo’n misvatting. Sociale angst is niet zeldzaam. In Nederland is er alleen nog lang niet zoveel onderzoek naar gedaan. Ik zie sociale angst overal om me heen, in veel verschillende gradaties. De een stoort het minder dan de ander, maar ontzettend veel mensen lopen tegen sociale angstklachten aan.
Misvatting: als je hard je best doet, groei je wel over sociale angst heen
Sociale angst is niet iets waar je in je eentje overheen groeit. Het wordt juist alleen maar erger als je er niks mee doet. Je hebt zelf trucjes geleerd om jezelf te beschermen, maar die trucjes zijn eigenlijk helemaal niet goed voor je.
Hoe angstiger je wordt, hoe meer je jezelf gaat beschermen. En hoe meer je jezelf denkt te beschermen tegen de angst, hoe groter je het maakt. Je hebt iemand nodig die jou helpt in te zien welke gedachtes je hebt en waar die aan gekoppeld zijn, zodat je die kan ombuigen. En dat is eigenlijk alleen maar mogelijk door samen te werken met een professional op het gebied van geestelijke gezondheidszorg.
Er zijn nog veel meer misvattingen over sociale angst. Gevormd door de mensen om je heen, die dingen van je sociale angst meekrijgen, maar ook dingen missen die je verborgen weet te houden. Weet dat deze misvattingen over sociale angst niet kloppen. Ik leg je in dit artikel uit wat de misvattingen over sociale angst zijn en hoe het eigenlijk zit.
Hoe weet je of je sociale angst hebt?
Om antwoord te krijgen op de vraag heb ik een sociale angststoornis zal door de GGZ aangegeven worden dat je een diagnose nodig hebt. Ergens ben ik het daar mee eens. Het geeft de GGZ echter wel een heleboel macht. Zij zijn niet degene die bepalen of jij een sociale angststoornis hebben of niet, jij bent zelf degene die weet wat voor klachten je hebt.
En misschien heb je niet helemaal een sociale angststoornis volgens de GGZ, het kan wel dat je veel klachten van sociale angst herkend bij jezelf. Mensen met autisme of ADHD herkennen zich ook heel veel in de symptomen van sociale angst. Het is alsof deze klachten een soort neefjes of nichtjes van de sociale angststoornis zijn.
Een aantal signalen die jou helpen te herkennen of je sociale angst hebt zijn opgenomen in het artikel je weet dat je sociale angst hebt als je… In dit artikel geef ik je een heleboel voorbeelden van sociale angst situaties waardoor je weet: ja, ik heb last van sociale angst.
Sociale angst noem ik ook wel eens die onzekere bitch die over je schouder meekijkt en continu afkraakt. Alles wat je doet trekt ze in twijfel. En het is best hard vechten tegen deze bitch, want ze is fel en hardnekkig. Die gesprekjes heb ik vormgegeven in dit artikel. Als je last hebt van sociale angst zul je die gesprekjes waarschijnlijk direct herkennen.
Om zeker te weten of jij een sociale angststoornis hebt, of de symptomen die je waarneemt echt bij sociale angst horen, is een intake bij de GGZ wel het prettigst. Daar zijn ze gespecialiseerd in het herkennen en benoemen van de sociale angststoornis en ze kunnen je verder helpen met therapie.
De meest voorkomende therapie bij sociale angst is cognitieve gedragstherapie. Ook wordt er vaak gebruik gemaakt van EMDR therapie om traumatische gebeurtenissen te herstellen.
Wat kunnen symptomen zijn van een sociale angststoornis?
Zoals ik eerder al in dit artikel beschreef is de sociale angststoornis een psychische stoornis. Maar dat betekent niet dat de symptomen van sociale angst niet op meerdere plekken te herkennen zijn. We kunnen namelijk een splitsing maken in de 3 soorten symptomen van sociale angst:
- Cognitieve symptomen
- Lichamelijke symptomen
- Gedragssymptomen
Cognitieve sociale angst symptomen
De cognitieve sociale angst symptomen zijn de symptomen die echt aansluiten bij het stukje psychische stoornis. Het is wat plaatsvindt in je brein, wat invloed heeft op jouw cognitieve vaardigheden, zoals je concentratie en geheugen. Sociale angst zorgt vaak voor weerstand, of blokkeert je. Daar zorgen de cognitieve sociale angst symptomen voor.
Belemmerende overtuigingen
Het eerste en meest hardnekkige symptoom van sociale angst zijn je belemmerende overtuigingen. Je overtuigingen zijn je manier van denken. Over jezelf, over je omgeving. Het zijn de gedachtes die ontstaan in je jeugd en worden gevoed door de mensen om je heen. Je ouders, grootouders, vriendjes en vriendinnetjes, docenten en andere mensen.
Hoe langer je iets over jezelf gelooft, hoe meer vastgeroest het wordt. Sommige overtuigingen kunnen positief zijn, maar ze kunnen je ook juist tegenhouden in je leven. Deze overtuigingen neem je automatisch voor waar aan. Je brein gelooft ze, dus handel je er ook naar. En dat helpt je niet.
In dit artikel vertel ik je meer over belemmerende overtuigingen, een van de meest hardnekkige cognitieve symptomen van de sociale angststoornis.
Negativiteitsbias
De negativiteitsbias verwijst naar de neiging om de nadruk te leggen op wat niet goed gaat, in plaats van wat wel goed gaat. Dit is heel menselijk, want ons brein leunt liever automatisch naar het negatieve. Zo werkt ons brein nou eenmaal.
Als je last hebt van sociale angst focus je op het negatieve. Als de hele dag goed gaat, maar je maakt een foutje, dan kan je je hele dag laten verpesten door dat ene foutje. Al het goede van die dag zie je niet meer.
Zelfs als er nog niets is gebeurt zet iemand met sociale angst zich al schrap voor het negatieve wat kan komen. Doordat je daar op ingesteld bent, gaat je gedrag hier ook op aanpassen. En dat is waar het gevaarlijk wordt. Je brein zoekt bewijs voor wat je denkt en gaat automatisch dingen doen die daar voor zorgen.
Na die tijd blijft het verdrietige en falende gevoel aanhouden. Zelfs zo lang dat je er in blijft hangen. En nog steeds is al het positieve naar de achtergrond verschoven.
Negatieve gedachtes
Negatieve gedachtes komen voort uit de belemmerende overtuigingen die je hebt over jezelf en je omgeving. Als je last hebt van sociale angst vind je het vaak moeilijk om lief voor jezelf te zijn. Streng voor jezelf zijn is veel eenvoudiger.
Je negatieve gedachtes zijn de verwoording van die bitch die over je schouder meekijkt. Dat rottige stemmetje die jou vertelt dat het wel aan jou ligt. Dat je niet goed genoeg bent. Het stemmetje die jou tegenhoudt om vanuit volle potentie te leven.
Negatieve gedachtes worden ook wel negatieve zelfpraat genoemd. Het is de manier waarop je over en tegen jezelf praat. Die gedachtes gaan soms zo snel dat je ze niet eens goed in de gaten hebt.
Een complimentje wegwuiven, boos worden op jezelf als je een fout gemaakt hebt, jezelf de schuld geven als iemand tegen je snauwt. Allemaal voorbeelden van negatieve zelfpraat. En dat is ontzettend schadelijk voor je mentale gezondheid. Het brokkelt je zelfvertrouwen beetje bij beetje af.
Er zijn verschillende vormen van negatieve zelfpraat. Voor een gebeurtenis, tijdens, maar ook na een gebeurtenis komen gedachtes op. Denk bijvoorbeeld aan de gedachtes lezen van een ander (wat niet echt kan) of de toekomst voorspellen (terwijl je daar helemaal geen bewijs voor hebt). In dit artikel geef ik je 5 voorbeelden van soorten negatieve zelfpraat.
Wat vaak voorkomt bij sociale angst, maar waar andere mensen zich vast ook in zullen herkennen is het invullen voor een ander. De ander zal vast wel dit of dat denken of bedoelen. Zonder dat je hier concreet bewijs voor hebt. Binnen de hulpverlening, maar ook binnen coaching en andere persoonlijke ontwikkelingsgebieden wordt er daarom gebruik gemaakt van de afkorting NIVEA.
Dat betekent Niet Invullen Voor Een Ander. Hoe dit in zijn werk gaat en hoe je dit toepast lees je in dit artikel waar ik een voorbeeld geef van invullen voor een ander en hoe het verloopt als je dit loslaat en op een andere manier de persoon in kwestie benaderd.
Laag zelfbeeld
Een laag zelfbeeld, of eigenlijk geen beeld over jezelf, is veelvoorkomend bij sociale angst. Je zelfbeeld is de manier waarop je naar jezelf, je gevoelens, gedachtes en gedrag kijkt. En hoe je dit beoordeeld. Het is het beeld wat je hebt van jouw eigen identiteit.
Iedereen is weleens onzeker over zichzelf. En je bent ook lang niet altijd blij met jezelf. Maar een onzekerheid of spanning is niet erg, dit hoort er bij. Als het echter teveel wordt gaat het je hele leven belemmeren. Dat gebeurt bij een laag zelfbeeld.
Vanuit een laag zelfbeeld ga je mensen pleasen. Je durft geen nee meer te zeggen en bent veel te aardig voor mensen. Door aardig te doen tegen mensen hoop je iets positiefs te bereiken, maar eigenlijk neemt het vooral vervelende dingen met zich mee.
Een laag zelfbeeld kun je op verschillende manieren herkennen. De kern van een laag zelfbeeld is dat je jezelf niet genoeg waard vindt. Deze overtuiging zorgt ervoor dat je je op een bepaalde manier gedraagt. Je hersenen sturen namelijk je lichaam aan. De volgende signalen zijn zichtbaar bij een laag zelfbeeld:
- Je zegt negatieve dingen over en tegen jezelf
- Je hebt moeite met het accepteren van een compliment
- Je gelooft dat andere mensen beter zijn dan jij
- Je raakt enorm overstuur als je kritiek krijgt
- Je geeft jezelf de schuld als er dingen fout gaan
Lees in dit artikel uitgebreider over de pijnlijke signalen van een laag zelfbeeld.
Voor jezelf wordt een laag zelfbeeld inzichtelijk door de negatieve dingen die je over en tegen jezelf zegt, al dan niet hardop. ‘Zie je wel, ik kan ook niks.’ Op het moment dat je een fout maakt. Je geeft jezelf bijna nooit credits, bent niet trots op jezelf als je wat bereikt hebt.
Dit lage zelfbeeld is zeker te overwinnen. Stapje voor stapje kun je werken aan een beter beeld van jezelf. Maar let wel op, dat gaat niet in een keer. Wat je in de afgelopen jaren hebt aangeleerd ben je niet zomaar weer afgeleerd. In dit artikel lees je hoe jij een laag zelfbeeld herkent én overwint.
Verhoogd zelfbewustzijn
Het verhoogd zelfbewustzijn is voor mij dé ontdekking over sociale angst die mijn ogen geopend heeft. Dat ik jarenlang het gevoel had dat ik in de spotlights liep realiseerde ik me pas toen ik las over het verhoogd zelfbewustzijn.
Je zelfbewustzijn is de beleving van jouw eigen identiteit. Het heeft dus veel overlap met een laag zelfbeeld. Je bewustzijn is dat gevoel over jezelf. Wie je bent, wat je doet, denkt, voelt of hebt meegemaakt.
Als je bewustzijn verhoogd is ben je je extra bewust van jezelf in de context met je omgeving. De aandacht op jouw eigen functioneren is uitvergroot. En door dat negatieve, lage zelfbeeld en het onderschatten van je eigen kunnen is dit doorgaans heel vervelend.
Je loopt bijvoorbeeld op straat en hebt het idee dat iedereen naar je kijkt. Of je schaamt je dood omdat je gulp open staat en je het idee hebt dat iedereen dat ziet. Newsflash! Dat is niet het geval. Maar een verhoogd zelfbewustzijn laat je dit wel voelen.
In dit artikel lees je wat verhoogd zelfbewustzijn precies is en hoe je er mee om kan gaan. Ik deel ook 5 praktische tips met je!
In dit artikel lees je meer over hoe verhoogd zelfbewustzijn echt voelt. Dit sluit mooi aan bij het stukje hoe voelt sociale angst want verhoogd zelfbewustzijn is naast de lichamelijke symptomen een groot onderdeel van die gevoelens.
De lichamelijke symptomen van sociale angst
Een sociale angststoornis ontstaat in je brein, je psyche. Maar dat wil niet zeggen dat het geen invloed heeft op andere plekken. De signalen die vanuit je brein worden gegeven hebben invloed op je gedrag en op hoe je je voelt in je lijf.
Lichamelijk symptomen van sociale angst zijn die lichamelijke reactie op de triggers en angsten die jij diep van binnen voelt. En dat kan heel uiteenlopend zijn. Van zweten tot stotteren en rood worden.
Lees hier meer over de soorten lichamelijke symptomen van sociale angst.
De gedragssymptomen van sociale angst
De gedragssymptomen van sociale angst zijn de symptomen die zichtbaar worden in, hoe kan het ook anders, je gedrag. Het zijn de symptomen die je zelf kunt herkennen, maar die bijvoorbeeld een psycholoog, of iemand anders die verstand heeft van sociale angst, ook zou kunnen onderscheiden.
Je hersenen geven seintjes naar je lichaam wat zich vertaalt in gevoelens, maar ook in bepaald gedrag. Een reactie op wat er in je hoofd gebeurt. Als je last hebt van sociale angst zul je hard je best doen om te voorkomen voor schut te staan of negatief beoordeeld te worden. Daar zorgen de cognitieve symptomen voor.
Jouw gedrag zorgt ervoor dat waar jij bang voor bent niet gebeurt. Tenminste, dat probeer je. Vaak werkt het gedrag wat verbonden is aan sociale angst namelijk alleen maar averechts. Ook al ben je er van overtuigd dat je jezelf beschermd.
Gedragssymptomen laten zich zien in drie verschillende soorten:
- Vermijden
- Ontsnappen
- Beschermingsmechanismen
Vermijden
Vermijden is het uit de weg gaan van die dingen die je bang maken. Dat kan heel duidelijk zijn door het niet gaan naar bepaalde sociale activiteiten, het afzeggen van plannen of uit de weg gaan van uitnodigingen voor sociale activiteiten.
Maar vermijden is meer dan dat. Je doet bijvoorbeeld dingen niet omdat je jezelf er van overtuigt dat het niet iets is wat bij je past. Of je beweerd dat je het niet zo leuk vind, maar diep van binnen schaam je je eigenlijk dat je dit wel leuk vind. Uit angst dat je omgeving je uitlacht.
Vermijden kan ook kleiner zijn. Het niet voor jezelf opkomen of niet reageren op een gemene opmerking, omdat je niet weet hoe je er mee om moet gaan, of bang bent dat je je aanstelt. Het niet durven confronteren van iemand anders met jouw pijn is ook vermijden.
Ontsnappen
Als het niet lukt om een situatie te vermijden gebeurt het soms dat je probeert te ontsnappen aan een situatie. Je knijpt er stiekem tussenuit op een feestje of verstopt je op het toilet.
Ontsnappen is ook ontsnappen aan de werkelijkheid. Je helemaal overgeven aan iets wat je niet laat denken aan de rommel in je hoofd. Dat kan bijvoorbeeld door series te bingewatchen, maar ook door drank en drugs. Je ontvlucht de werkelijkheid.
Beschermingsmechanismen
Beschermingsmechanismen worden ingezet als vermijden of ontsnappen niet mogelijk is. Sociale activiteiten waar je echt bij moet zijn onderga je met angsten en je beschermd jezelf door kleine trucjes die je jezelf hebt aangeleerd en die je ‘helpen’ om sociale angst binnen de perken te houden.
Ik zet ‘helpen’ niet voor niks tussen aanhalingstekens. Deze beschermingsmechanismen helpen je misschien op de korte termijn een beetje, maar op de lange termijn zorgen ze vooral voor problemen. Ze houden de angst voor een situatie namelijk in stand.
Beschermingsmechanismen zijn er in allerlei soorten en maten. Ze geven je het idee van een veilig gevoel in sociale situaties. Bijvoorbeeld door altijd je telefoon bij je te hebben waar je op terug kan vallen. Of je handen voor je mond houden als je praat. Of juist niet praten, niks zeggen. Dan kan je ook niks verkeerd zeggen.
In dit artikel vertel ik uitgebreid wat beschermingsmechanismen zijn. Ook geef ik je 7 voorbeelden van beschermingsmechanismen waar veel mensen zich in herkennen.
Een beschermingsmechanisme is eigenlijk een kleine vermijding of ontsnapping binnen een sociale situatie. Op het moment dat je jouw beschermingsmechanisme inzet zodat je geen gevaar loopt daag jij je angsten niet uit. Je blijft er juist bij weg.
Beschermingsmechanismen lijken dus te helpen, maar doen dit juist niet. Er zijn meerdere nadelen aan beschermingsmechanismen, waaronder dat ze je weerhouden om echt je angsten uit te dagen. In dit artikel geef ik je vier redenen waarom beschermingsmechanismen jou juist NIET helpen.
Hoe ontstaat sociale angst?
Hoe sociale angst precies ontstaat en wat de oorzaak is van een sociale angststoornis is niet helemaal concreet te krijgen. Er is geen volledig duidelijk beeld van het ontstaan van sociale angst. Er zijn wel verschillende dingen die de aanleiding zijn voor sociale angst. Je krijgt het namelijk niet zomaar. Daar gaat een heleboel aan vooraf.
Al op jonge leeftijd wordt een zaadje geplant. Een klein vlammetje dat door de jaren heen steeds meer aangewakkerd wordt en meer ruimte inneemt. Als je dus gaat kijken naar het ontstaan van sociale angst is het goed om terug te kijken naar je verleden en naar de mensen om je heen, vrienden en familie. Ook sta je stil bij de dingen die er gebeurt zijn in je leven die impact op je gemaakt hebben.
De drie dingen die van invloed zijn op het ontstaan van je sociale angststoornis zijn:
- Erfelijkheid
- Je omgeving en overtuigingen
- Traumatische gebeurtenissen
Erfelijkheid
Er is geen rechtlijnig beeld wat betreft sociale angst en erfelijkheid. Uit onderzoek is gebleken dat er geen gen is voor sociale angst, dus op wetenschappelijk gebied is sociale angst niet erfelijk. Wel is bekend dat we het DNA delen van de vier generaties voor ons. En je karakter wordt ook deels gevormd door je DNA. Je lijkt op je familie. Niet alleen qua uiterlijk, maar ook qua innerlijk.
De vraag is alleen of het gaat om erfelijkheid of aangeleerd gedrag. Want ook aangeleerd gedrag gaat van generatie op generatie. Kijk eens om je heen wat je hebt meegekregen van je ouders. En wat zij weer hebben meegekregen van hun ouders. Wat is gebleven en wat is verdwenen?
In dit artikel ga ik uitgebreid in op de erfelijkheid van sociale angst. Is sociale angst echt erfelijk? Of is het allemaal aangeleerd?
Omgeving en overtuigingen
Sociale angst wordt dus gevormd door je DNA, maar ontstaat ook door aangeleerd gedrag. Wat er dus om je heen gebeurt. Je omgeving heeft invloed op jou en op je overtuigingen. Elke familie heeft zijn eigen cultuur, maar ook de omgeving waar je in opgroeit.
Misschien ben je wel religieus opgevoed of hebben jullie thuis overtuigingen over geld verdienen, school en werk waar je aan moest voldoen. Je familie, je omgeving op school, maar ook vrienden en mensen in de buurt hebben invloed op jouw overtuigingen.
Hoe ouder je wordt, hoe meer invloeden er binnen komen. En al deze invloeden dragen bij aan jouw overtuigingen. En die overtuigingen linken weer aan je sociale angst. Je wordt gevormd door de mensen die het dichtste bij je staan. Dat kan helaas ook betekenen dat ze jouw sociale angst op een of andere manier in stand houden. Ze kunnen je onzeker houden en je overtuigingen blijven voeden.
Traumatische gebeurtenissen
Een traumatische gebeurtenis kan heel uiteenlopend zijn. Trauma klinkt best zwaar, maar een trauma is niets meer dan het feit dat wanneer je iets schokkends hebt meegemaakt je niet zomaar door kunt met je leven.
Het zorgt voor negatieve gevoelens, zoals angst, boosheid of eenzaamheid. Het zorgt dat je belemmerd wordt om de dingen te doen die je echt wil. Trauma houdt je tegen in je leven. De situatie heeft zoveel impact gemaakt dat het je in je latere leven nog steeds belemmerd.
Dit zijn voorbeelden van traumatische gebeurtenissen:
- Pesten
- Het overlijden van iemand die belangrijk voor je is
- Mishandeling
- Verwaarlozing
Vooral de gebeurtenissen tussen je 4e en 8e levensjaar maken een diepe impact die vaak op latere leeftijd de sleutel is naar wat er met je aan de hand is.
Kan je van een sociale angststoornis afkomen?
De vraag of je van een sociale angststoornis af kan komen is best een ingewikkelde vraag. Zelf denk ik dat sociale angst altijd een beetje bij je zal horen. Het is je valkuil, waar je in kan vallen als je niet genoeg focus hebt op jezelf in je kracht zetten en geloven in jezelf.
Hoe meer je leert en oefent met je sociale angst overwinnen in de praktijk, hoe meer je zult leren met jezelf om te gaan en je draai te vinden in de maatschappij, inclusief je sociale angst symptomen. Hoe meer je accepteert wat er aan de hand is, hoe meer ruimte je creëert om van je sociale angststoornis af te komen.
Hoe kom je af van sociale angst?
Om van sociale angst af te komen en het te overwinnen kan je verschillende dingen doen. Deze verschillende stappen heb ik vormgegeven in de 8 stappen van sociale angst overwinnen. Door de dingen die je kan doen te verdelen in verschillende stappen breng je meer overzicht in je herstelproces.
Dit zijn de 8 stappen van sociale angst overwinnen:
- Sociale angst leren kennen
- Praten over sociale angst
- Een goede zelfzorgbasis creëren
- Rust in je hoofd brengen
- Liever voor jezelf worden
- Jezelf leren kennen
- Een veilige omgeving creëren
- Jezelf en je sociale angst uitdagen
In dit artikel lees je meer over de 8 stappen van sociale angst overwinnen. Ook staan deze stappen beschreven in de Sociale Angst Basisgids. Met de sociale angst basisgids ga je aan de slag met deze 8 verschillende stappen. Ik leg je uit wat de onderdelen van de verschillende stappen zijn en wat jij kan doen om daar mee aan de slag te gaan om je sociale angst te overwinnen. Samen met het Sociale Angst Portfolio heb je daarmee een goede basis om te starten aan je herstelproces.
Hoe kun je omgaan met iemand met sociale angst?
Ken jij iemand met sociale angst en wil je graag weten hoe je met iemand om kan gaan die last heeft van sociale angst? Wat goed dat je dit doet! Die nieuwsgierigheid is de eerste stap naar het ondersteunen en helpen van iemand met sociale angst.
Probeer vooral open te staan voor iemand met sociale angst. Luister, wees nieuwsgierig. Probeer geen oordeel te vellen over iets waar je niet voldoende over weet. Iemand met sociale angst begrijpt zelf ook wel dat de gedachtes die hij of zij heeft waarschijnlijk niet realistisch zijn.
Maar op dat moment is de angst wel echt en niet te ontkennen. Door angst weg te wuiven raakt iemand met sociale angst juist in de war en gaat twijfelen aan zichzelf. De angst MOET geaccepteerd worden, zodat er op zoek gegaan kan worden naar een oplossing.
Er zijn dus wat dingen die je beter niet kan zeggen tegen iemand met sociale angst. Door hier bewust van te zijn kun je deze gevoeligheden vermijden. Deze dingen kun je beter niet zeggen tegen iemand met sociale angst:
- Dat heeft iedereen wel eens toch?
- Wat ben je stil
- Je moet het gewoon loslaten
- Het zit allemaal tussen je oren
- Wees gewoon positief
In dit artikel beschreef ik nog veel meer dingen die je beter niet kan zeggen tegen iemand met sociale angst. Hoe goed het ook bedoeld is, het komt vaak niet over op de manier die je hoopt. Sommige dingen kun je beter eerst even overdenken voordat je ze uitspreekt.
Heb ik een sociale angststoornis? Een samenvatting
Om antwoord te geven op de vraag heb ik een sociale angststoornis is het nodig om te weten wat sociale angst precies inhoudt. De symptomen, het ontstaan, hoe het er uit ziet. Hoe beter je weet wat sociale angst voor jou betekent en inhoudt, hoe beter je aan de slag kan gaan met het overwinnen van jouw sociale angst!
Therapie kan jou heel goed helpen om achter je belemmerende overtuigingen te komen en je negatieve gedachtes om te buigen. Naast therapie zijn er ook nog een heleboel dingen die je zelf kan doen. Sociale angst is als een verkeerde mindset instelling die je stapje voor stapje kan bijstellen.
Door de stappen van het overwinnen van sociale angst te verdelen in duidelijke onderwerpen kan je een onderscheid maken tussen wat je allemaal kan doen om sociale angst te overwinnen. Uiteindelijk is het vooral een ander patroon vinden in je leven, een gezonder patroon.
Ik geloof er in dat je sociale angst kan overwinnen, of in ieder geval kan leren om er mee om te gaan om weer vrij te gaan leven. Vrij van angsten en van dat rottige stemmetje. Vrij van een laag zelfbeeld en vol van jezelf!
Wat denk jij: heb jij een sociale angststoornis?
Liefs,
Linda
MEER GRIP OP JOUW SOCIALE ANGST? DOE MEE AAN DE 7 DAAGSE MINI-CURSUS
OP DE HOOGTE BLIJVEN VAN ALLE UPDATES? MELD JE AAN VOOR DE NIEUWSBRIEF
CHECK DE PRODUCTEN DIE IK AANRAAD: RAARSOCIAAL RAADT AAN
